Symposium Millennium Development Goals
Dit principe geldt uiteraard niet alleen voor cacao, maar ook voor andere gewassen. Dr. Vandana Shiva, Indiaas wetenschapper en internationaal gerenommeerd sociaal- en milieuactiviste, roept in haar lezing bij Studium Generale in het kader van het Millenniumdoelensymposium in Utrecht dan ook op tot een 'groene revolutie'.
Landbouw wordt te vaak gezien vanuit een van oorsprong Westers of Amerikaans paradigma. Hierin staat vooral productiviteit centraal. In deze 'monocultuur' wordt voortdurend gezocht naar het beste gewas: de witste rijstkorrel en de rechtste komkommer. Er wordt vooral ingespeeld op het korte termijn belang van de consument: lekker (en tegenwoordig ook gezond), en vooral niet te duur. Grote ondernemingen 'claimen' of pattenteren zelfs bepaalde gewassen, om er op deze manier geld uit te verdienen. Zo zijn er bijvoorbeeld Texaanse bedrijven die een claim hebben gelegd op een specifieke, authentieke Indiase rijstsoort.
Wat hierbij vaak wordt vergeten is dat deze schijn van productiviteit bedrieglijk is. Alles meegerekend is er veel meer energie nodig om het gewas te verbouwen dan er uiteindelijk aan voedsel wordt geproduceerd. Productiviteit gemeten naar arbeid is niet voldoende om deze vorm van landbouw als duurzaam te kunnen bestempelen. Hiervoor komt er teveel 'ecologisch afval' vrij in bijvoorbeeld grote transporten, technische hulpmiddelen en ontwikkeling. Dat deze negatieve balans kan blijven bestaan is volgens Shiva alleen mogelijk door de enorme subsidies die deze agrarische bedrijven van overheden ontvangen. Ook hebben zij steeds meer landbouwgrond nodig om genoeg inkomsten te blijven genereren. En dit land wordt meer en meer afgepakt van kleine boeren in arme landen, zoals in India en Afrika.
Om tot een daadwerkelijk duurzame landbouw te komen is een verschuiving in paradigma nodig. In dit nieuwe, door Shiva voorgestelde paradigma, staat niet de 'monocultuur', maar biodiversiteit centraal. Boeren moeten zich niet meer toeleggen op het perfectioneren van één product. Kleinere bedrijven, die verschillende gewassen verbouwen en vee houden, kunnen dankzij hun neutrale energiebalans duurzaam produceren. Immers, een koe produceert mest voor het graan dat hij zelf kan eten. Bij deze paradigmaverschuiving dienen andere waarden centraal te staan: het gaat niet meer voornamelijk om winst, maar juist om biodiversiteit, duurzaamheid en het behoud van onze natuurlijke leefwereld. Immers, zoals Gandhi, de beroemde landgenoot van Vandana Shiva, het stelde: “Earth provides enough to satisfy every man's need, but not every man's greed”. Wanneer consumenten dit in gaan zien en het gedrag erop aanpassen kan er ook daadwerkelijk echt iets veranderen.
Meer informatie ga naar de programmapagina.
