De wetenschapsbazaar
Spraakmakende wetenschappers leidden ons langs hun marktkraam met onderzoek en vertelden zonder blad voor de mond over de verkiezingen en het spreken voor publiek. Hoe?Zo! Radio verzorgde de live radiouitzending o.l.v. Harm Oving (eindredacteur NTR). Kijk de opname terug.
Perspectief in verkiezingstijd?
Alhoewel het misschien een sombere tijd is voor universiteiten door bezuinigingen en minder derde geldstroom activiteiten is het perspectief van de Universiteit Utrecht nog altijd redelijk zoning, zo vertelde rector Bert van der Zwaan. "Utrecht heeft de meest excellente universiteit van Nederland. Kennis, cultuur en de band met de stad dragen daar aan bij. Studium Generale is daarbij van groot belang". Het Studium Generale programma 'klinkt als een klok' en 'draagt bij aan de kleur van de stad'“. Duidelijke woorden van de rector.
Aan tafel bij Hoe?Zo! Radio vraagt de interviewer aan prof. dr. Edwin Cuppen (hoogleraar humane genetica, UMC Utrecht), dr. Ann-Sophie Lehmann (universitair docent media- en cultuurwetenschappen, UU), prof. dr. Giselinde Kuipers (hoogleraar cultuursociologie, UvA) en prof. dr. Toine Pieters (bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van de farmacie, UU) naar hun gedachten over de universiteit in verkiezingstijd. Lehmann vindt dat de autonomie terug moet naar de universiteiten en dat er meer eerste geldstroom beschikbaar zou moeten zijn. Cuppen sluit zich daarbij aan: “Onderwijs is een langetermijninvestering en langetermijninvesteringen zijn in verkiezingstijd niet populair, maar ingrijpende veranderingen op het vlak van onderwijs en onderzoek zijn nu nodig”. Kuipers zou graag een partij zien die groepen bij elkaar brengt en klassenverschillen verkleint. Pieters wil een einde aan het doemdenken: "Nederland is 5e op de wereldranglijst van kenniseconomieën. Dat is waanzinnig!". Hij vindt het dan ook jammer dat dat niet verwoord wordt door de politiek en zou daar wel eens een visie op willen horen.
Komt dat zien, komt dat horen
De wetenschappers worden ook gevraagd naar het belang van het populariseren van hun vak. Allen vinden het erg belangrijk en een toets voor hun vak. In hoeverre is je onderzoek vertaalbaar? "Jammer dat aan 'popularisering' een naar smaakje hangt, het is oh zo belangrijk. Want je moet je onderzoek ook uit kunnen leggen aan je buurman", aldus Lehmann. Wetenschap heeft vaak te lijden onder de hoge verwachtingen. Cuppen vindt het zijn taak om deze verwachtingen te managen. Kuipers benadrukt dat ook onderwerpen waar 'men' al veel van denkt te weten kunnen worden ondersteund door meer kennis, denk aan communicatie op de werkvloer en humor. Pieters ziet vooral de morele verantwoording als heikel punt. "We worden betaald door de maatschappij, maar de vertaalslag naar iets behapbaars voor de maatschappij is en blijft lastig".
Marktkramen
Bij het onderdeel over de marktkramen tijdens De wetenschapsbazaar vertellen de wetenschappers over hun lezingen die dit najaar op stapel staan:
Zo vertelt prof. dr. Edwin Cuppen over genenpaspoorten tijdens zijn lunchlezing op 10 oktober: Amerikaanse bedrijven die commerciële genentesten doen, kunnen precies jouw kans op Alzheimer, Parkinson, kanker en nog een hele waslijst aan andere ziektes voor je uitrekenen. Ze maken een zogezegd 'genenpaspoort'. Maar wat zeggen die cijfers eigenlijk? Moeten we wel zoveel waarde hechten aan die getallen?
Prof. dr. Giselinde Kuipers vertelet tijdens haar lezing op 17 oktober in haar lezing 'Goede humor, slechte smaak' over humor en hoe het de maatschappij verdeelt. Er zijn verschillen te zien in de humor van hoger en lager opgeleiden en ook tussen mannen en vrouwen. Waar tot een paar jaar terug de media vooral geïnteresseerd waren in de verschillen tussen mannen en vrouwen is de kloof tussen klassen een upcoming thema. Mensen die stijgen op de sociale ladder ervaren de humor van lager opgeleiden als gezellig, terwijl zij de humor van hoger opgeleiden meer als een plicht zien dan ontspanning. De humor van hoger opgeleiden moet prikkelen en misschien zelfs ongemakkelijk zijn, de 'sociale stijgers' zien dit als een verlies.
Dr. Ann-Sophie Lehmann heeft samen met Studium Generale de serie Stof tot nadenken geprogrammeerd. Een serie die materialen en de praktijk van stoffen onderzoekt, een unicum in geesteswetenschappelijk onderzoek waar meestal juist ideeën en theorieën getoetst worden. Het tekort aan grondstoffen, nieuwe, intelligente en morele materialen(spijkerbroeken met groen label) drukken ons met de neus op de feiten dat er eigenlijk te weinig nagedacht wordt over materiaal en haar rol in ons bestaan. Op 6 maandagen vanaf 24 september, m.u.v. 15 oktober, gaat Ann-Sophie Lehmann met 11 sprekers op onderzoek uit in dit nieuwe onderzoeksgebied.
Prof. dr. Toine Pieters heeft met Studium Generale meegedacht over de invulling van de jaarlijkse Nacht van Descartes die dit jaar plaatsvindt op 25 oktober en verslaving als thema heeft. Hij startte zijn verhaal met een primeur: het UMC Utrecht heeft 2 miljoen euro gekregen voor een horizonproject waarbij men het krantenarchief doorzoekt om een beeld te scheppen van het drugsbeleid door de jaren heen. Tijdens de Nacht van Descartes 2012 gaan we in op soortgelijke vragen: hoe groot is de stap van een gelegenheidsgebruiker naar een verslaafde? Is verslaafd zijn medisch te definiëren of is het een zaak van culturele acceptatie?
Kijk de opname terug.
