De natuur is niet van jou, de natuur is van haarzelf

Of het nou gaat om massaal wandelen op de zondag of ambitieuze bouwplannen: we vragen veel van de natuur en daarom staat ze onder druk. Waarom is het zo lastig de natuur te beschermen?
Leestijd 2 minuten — Di 26 januari 2021
Science Café Utrecht

Nu het hele land op slot is en we zelfs in de avond niet meer uit huis mogen, zoekt men en masse natuurgebieden op. Maar afgelopen zondag stroomden de parkeerplaatsen van enkele natuurgebieden zó snel vol, dat de toegangsplaatsen werd afgesloten. Gemeentes raadden bezoekers met klem aan weg te blijven. “Het laat maar weer eens zien hoe hard we de natuur nodig hebben”, tweette meteoroloog dr. Peter Kuipers Munneke. We hebben de natuur nodig, maar ze staat flink onder druk. Natuurgebieden lijden niet alleen onder het grote aantal bezoekers, maar ook onder plannen om het landschap te gebruiken voor woningen, bedrijfsterreinen en recreatie. En dat terwijl de biodiversiteit in een zorgwekkend tempo afneemt. Het behoud en de uitbreiding van natuurgebieden is belangrijk om dat tegen te gaan, zeggen diverse natuurorganisaties. Toch is daar in veel provincies niet altijd aandacht voor. Hoog tijd om onze relatie met moeder Natuur eens onder de loep te nemen.

Waarom vinden we het zo lastig om onze natuur te beschermen? Daarover gingen wetenschappers in gesprek tijdens het Science Café – wat is de natuur ons waard?Volgens ecoloog en filosoof prof. dr. Matthijs Schouten (WUR/Staatsbosbeheer), moeten we kijken naar de geschiedenis om onze huidige relatie met de natuur te begrijpen. Zowel tijdens de klassieke oudheid als later in het Christendom, staat er een hiërarchie centraal waarin de natuur ondergeschikt is aan de mens. Dat antropocentrische wereldbeeld klinkt door in het heden: de natuur is alleen wat waard als de mens ervan profiteert. Dat wereldbeeld ligt ten grondslag aan de druk die we op de natuur leggen, volgens bioloog prof. dr. Merel Soons (UU). Hoe kunnen we de natuur dan wél op waarde schatten? Schouten geeft advies: “Ga zelf eens vijf minuten per dag kijken naar iets in de natuur wat niet door mensen is gemaakt.”

Mocht je komende zondag binnenshuis het advies van Schouten willen opvolgen én de lokale natuurgebieden ontlasten, neem dan bijvoorbeeld eens een kijkje op Explore: een website waar je veel livecams kunt volgen van dieren in de natuur. Of waardeer de natuur via een virtuele wandeling in het regenwoud. Meer weten over nadenken over de waarde van de natuur en hoe dit anders kan? Kijk dan het Science café Wat is de natuur ons waard?” terug!