Bijen zijn cruciaal, maar ook bedreigd

250 miljoen ‘verongelukte’ bijen vliegen roekeloos rond terwijl ze een boer hadden moeten helpen met bestuiving. Hoe kan het dat we een ‘bestuivingsfabriek op wielen’ nodig hebben? Hoe redden we de bij?
Leestijd 2 minuten — Di 3 juni 2025
Kantelpunten in het klimaat

Bij een ongeluk in de Verenigde Staten zijn miljoenen bijen ontsnapt. Verward, op zoek naar hun kast en koningin, zwermen ze rond terwijl imkers proberen ze in veiligheid te brengen. Maar waarom vervoerde deze chauffeur meer dan 250 miljoen bijen over de weg? Wereldwijd gaat het slecht met de bij, en dat is zorgwekkend. Bijen spelen namelijk een cruciale rol in de bestuiving van bloemen en planten, en daarmee in onze voedselvoorziening. Omdat er steeds minder wilde bijen zijn, schakelen boeren commerciële imkers in. Deze imkers reizen met vrachtwagens vol bijenkolonies door het land om bijen in te zetten bij de bloei van specifieke gewassen. 

Tijdens de avond “Wie redt de laatste bij?” vertelt gedragsbioloog dr. Marie José dat 30% van onze gewassen bestuiving van bijen nodig hebben. Wanneer deze voeding wegvalt heeft dit effect op de economie en onze gezondheid. Niet alleen ons eten, maar ook ons ecosysteem wordt geraakt. Wilde bijen zijn namelijk ook cruciaal voor het bestuiven van wilde planten. Als de bij verdwijnt staat ook ons ecosysteem op kantelen. 

Wat kunnen we doen om de bij een handje te helpen? Misschien heb je wel een bijenhotel in je tuin, maar lang niet alle bijen maken daar gebruik van. “Ruim 70% nestelt zich in de grond”, vertelt José. “Met een insectenhotel help je maar een klein deel van de bijensoorten. Veel belangrijker is het tegengaan van verstening. In onze betonnen jungles is weinig voedsel te vinden voor de bij. Gemixte bloemen langs de stoep, in de achtertuin of op het platteland zijn dus ontzettend belangrijk. 

Ook de intensieve landbouw is een boosdoener. In onze monocultuur zijn weinig bloemen te bekennen, en ondanks dat we weten dat insecticiden en onkruidverdelgers desastreus uitpakken voor onze kleine vrienden worden ze nog veelvuldig gebruikt. Tijd om over te stappen op een andere manier van landbouw dus. Om de bij te redden moeten we naar een systeem waarin ruimte is voor biologische producten, vruchtbare bodems en gezonde ecosystemen. Kijk hier de hele lezing terug waarin José en andere wetenschappers de oorzaken, gevolgen en oplossingen schetsen voor de steeds minder aanwezige bij.