Reality check
Eindelijk, de toekomst is hier. Vandaag (21 oktober 2015) is het Back-to-the-future-day, de dag waarnaar Marty McFly (in de film 'Back to the Future II') vanuit 1989 naartoe reisde. Kloppen de toekomstvoorspellingen uit de jaren '80? Sommige dingen had men futuristischer voorgesteld dan we ze nu kennen, zoals vliegende auto's en zelfstrikkende schoenveters. Maar andere dingen zijn wel uitgekomen, zoals videobellen, 3D films, en de virtual reality-bril.
Dr. Marinka Copier (directeur Expertisecentrum Creatieve Technologie, HKU) vertelt in haar lezing 'Van virtueel naar echt' ook over de virtual reality-bril, maar dan in de vorm van een lens, alweer een stapje verder dus. Dit soort technologische uitvindingen zorgt ervoor dat de fysieke en de virtuele wereld steeds meer met elkaar versmelten, volgens Copier 'het nieuwe echt' genoemd. En dat daarin de mens centraal blijft staan moet niet vergeten worden.
Het nieuwe echt
Wanneer je je in een virtuele wereld begeeft, bijvoorbeeld in een game als World of Warcraft,lijkt het alsof je in een gescheiden 'magic circle' zit, waar je volledig in kan op gaan. Je bevindt je als het ware in een parallelle werkelijkheid. Maar deze virtuele wereld blijkt helemaal niet zo afgescheiden te zijn: je kan namelijk ook mensen die je ontmoet in World of Warcraft in écht ontmoeten. De digitale wereld wordt slechts één van die nieuwe omgevingen waar je tussen wisselt, zoals ook je werk, je thuis, de tennisbaan, enzovoort. Maar dat het virtuele en fysieke in elkaar overlopen, is een nieuw soort echt.
Het kruispunt
Wat kan dit nieuwe echt voor ons betekenen? Eerder zagen we Google Glass,een draagbare computer in de vorm van een bril. Volgens Copier was dit slechts een voorproefje voor wat er nog komen gaat, namelijk een lens waarmee we continu een virtuele toevoeging krijgen op wat we in de fysieke wereld zien. Waar de Google Glass te zichtbaar is voor de buitenwereld en je makkelijk het gevoel krijgt dat er een camera in zit die alles opneemt, is dat bij een lens niet zo. De tussenstap is op dit moment nog de Microsoft Hololens. In dit filmpje zie je hoe zo'n bril of lens invloed kan hebben op je dagelijkse leven. Zelfs van je maaltijd bereiden maak de hololens een spelletje.
The creative turn
Een dergelijke virtuele lens zou continu informatie kunnen leveren over de gezondheidstoestand van de gebruiker. Zo kan ze voor diabetespatiënten de suikerspiegel continu bij houden. En zo zijn er vast nog veel meer maatschappelijk nuttige toepassingen van de techniek, bijvoorbeeld als hulpmiddel voor alzheimerpatiënten. Volgens Copier is creativiteit de sleutel om tot dat soort oplossingen te komen. Ontwerpers spelen een cruciale rol in het menselijk maken van technologie. Aangezien kunstenaars zich altijd verhouden tot wat er in de wereld gebeurt, kunnen zij een brug slaan tussen burger en technologie. Daarbij nemen ontwerpers ook de verantwoordelijkheid voor de mogelijkheid dat technologie te overheersend wordt. Die moet namelijk altijd in dienst staan van de mens. Ontwerpers (of studenten Creatieve Technologie op de HKU) houden zich dan ook bezig met het experimenteren met nieuwe technologie en de sociale implicaties ervan voor mensen. Aangezien je via zo'n lens makkelijk slachtoffer bent van manipulatie of hacken is het belangrijk dat ontwerper en gebruiker daarover in overleg blijven. Wat wil de maatschappij wat er kan in het nieuwe echt? Waar zijn we bang voor? Zolang daar – met een flinke scheut creativiteit – aandacht aan wordt gegeven, ziet Copier onze virtuele toekomst zonnig in. Hoe zonnig zou die wereld er over nog eens 26 jaar uit zien?
Kijk de lezing van Marinka Copier hier terug. De reeks Reality check van 8 lezingen over de virtuele wereld zit er op. Je kunt alle lezingen terugkijken via de programmapagina. Vanaf woensdag 10 februari zijn er weer lunchlezingen in de Boothzaal, over identiteit en psychologie. Tot in het nieuwe jaar!
