Reality check
Van instructievideo's en wiskundeoefeningen tot aan serious games en complete online cursussen (MOOC's): ook in het onderwijs heeft de digitale technologie haar intrede gedaan. Prof. dr. Johan Jeuring (hoogleraar Softwaretechnologie voor Leren en Onderwijs, UU) heeft er grote verwachtingen van. Zijn voorspelling: binnenkort zal het scherm het schrift vervangen. Maar denk niet meteen aan een revolutie van iPadscholen, want het gebruik van de technologie is geen doel op zich. Het is slechts een middel om een doel te bereiken. In dit geval beter en vernieuwd onderwijs voor gelukkigere leerlingen. En hierin blijft de rol van de leraar cruciaal, maar die rol zal in de toekomst wel anders zijn dan nu.
Toepassingen van softwaretechnologie
Software in het onderwijs kan op verschillende manieren worden toegepast. In de eerste plaats zijn er instructievideo's, waarbij extra uitleg wordt gegeven over onderwerpen die je op school hebt gehad. Hierdoor kan je zelfstandig in je eigen tijd leren als je die differentiaalvergelijkingen maar niet onder de knie krijgt . Daarnaast biedt een computer de mogelijkheid om die vergelijkingen eindeloos te oefenen, ofwel via een spelletje (serious gaming) ofwel via 'gewone' opdrachten zoals in het boek. Het voordeel hiervan is dat je niet beperkt wordt door het aanbod van je wiskundeboek, maar dat er digitaal nog honderden extra sommen zijn waarmee je kunt oefenen. Daarbij zal een oefenprogramma op de computer zich makkelijk aanpassen aan het niveau van de leerling. Als je een bepaalde denkstap bij het oplossen van een vergelijking steeds fout doet, kan software dat opmerken en de leerling daarin steeds laten oefenen tot het wél goed gaat. Echt goede software geeft tussentijdse feedback, zodat de leerling begrijpt wat er fout gaat.
Docent blijft belangrijk
Ten slotte is docent gebaat bij gebruik van ICT in het onderwijs. Die krijgt de mogelijkheid om op een makkelijke manier informatie te verzamelen over hoe ver zijn of haar leerling is. Leraren moeten de mogelijkheid hebben om dingen te veranderen aan het programma. Het saaie nakijkwerk van sommetjes is verleden tijd, dat kan de computer wel. Zo is er meer tijd voor zaken die de docent zelf nodig acht. Als leerlingen thuis zelfstandig oefenen met bijvoorbeeld een game heeft het pas echt effect als er op school over wordt nagepraat met een docent.
Scherm als noodzakelijk hulpmiddel
Moeten alle kinderen dan maar naar een iPad-school? De term zelf is nogal ongelukkig gekozen, zegt Jeuring. Het lijkt alsof een gemiddelde schooldag alleen maar bestaat uit spelletjes en oefeningen op de iPad en dat schrijven met de pen of creativiteit onbelangrijk zijn. Maar dat is helemaal niet de bedoeling van zo'n school (lees bijvoorbeeld Maurice de Hond zijn opiniestuk in de Volkskrant over iPadscholen). De iPad, of software in het algemeen, moet slechts een ondersteunende rol bieden en dat doet het tot nu toe ook. Er liggen volgens Jeuring nog heel veel mogelijkheden en vooral uitdagingen om deze technologie te verbeteren. Softwaretechnologen begeven zich hiermee wel op het terrein van onderwijskundigen en pedagogen, omdat ze zich bezighouden met de vraag hoe je een kind het beste kan onderwijzen. Een goede samenwerking is tussen hen en docenten en studenten is noodzakelijk voor het beste resultaat.
Grote vragen als 'verdringt het toetsenbord de vulpen?' kwamen deze lezing niet eens aan de orde. Zelfs op de iPad-scholen wordt het nog belangrijk gevonden om te leren schrijven. Ook naar aanleiding van de lezing van deze week blijkt weer dat we de opkomende technologie niet zo hoeven te vrezen als je in de eerste plaats denkt.
Kijk de lezing 'Scherm als schrift en schoolmeester'.
Meer lezen over dit onderwerp? Onlangs verscheen een opinie correspondentie hierover in de Volkskrant tussen Maurice de Hond en Aleid Truijens.
http://www.volkskrant.nl/opinie/de-computer-moet-een-middel-worden-geen-oplossing~a4145298/
http://www.volkskrant.nl/opinie/ict-kan-juist-wel-goed-op-scholen-gebruikt-worden~a4147545/
http://www.volkskrant.nl/opinie/kom-kijken-op-onze-ipad-school~a4152516/
