Stagiaire Iris Korvemaker onderzocht welke nieuwe vakgebieden en nieuwe visies er ontstaan binnen wetenschappelijke disciplines. Komende weken schrijft ze hier blogs over, deze keer de gelukswetenschappen.
Iedereen wil gelukkig worden. Maar niemand weet precies hóe je dit het beste kan bereiken. Tot voor kort hield de wetenschap zich niet bezig met deze 'zweverige idealen', maar het tij is aan het keren. Er vindt steeds meer onderzoek plaats dat onze drijfveren en ons vermogen tot geluk met harde feiten onderbouwd.
Geluk wetenschappen
Sinds 2012 heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam een nieuw multidisciplinair kennis- en expertisecentrum voor gelukonderzoek: Erasmus Happiness Economics Research Organisation (EHERO). Daarnaast ontstaan er nieuwe studierichtingen zoals positieve psychologie, komen er universitaire leerboeken over geluk, en ontstaan er vaktijdschriften zoals Journal of Happiness studies. Waarom opeens al deze onderzoeken naar 'zweverige' onderwerpen? Waarom is dit wetenschap?
Bruto nationaal geluk, is dit te meten?
Ja, geluk is te meten, volgens prof. dr Ruut Veenhoven, één van de eerste onderzoekers van geluk. Sinds 1984 legt hij een World Database of Happiness aan. 'Het zou mooi zijn als we geluk konden meten aan de hand van objectieve indicatoren, vergelijkbaar met een weegschaal of een bloeddrukmeter. Bij geluk in de zin van levensvoldoening is dat echter niet mogelijk, maar met andere meetinstrumenten valt levensvoldoening wel te meten. Hieruit kan individueel geluk worden afgeleid.' Denk bijvoorbeeld aan vragen zoals 'Alles bij elkaar genomen, hoe tevreden of ontevreden bent u tegenwoordig met uw leven als geheel?'. Zo meet je hoe gelukkig iemand is.
Hoe word je gelukkig?
Het meten van iemands geluk geeft geen antwoord op de vraag hóe iemand zo gelukkig is geworden. Volgens prof. dr. Paul Schnabel, socioloog, wordt de mogelijkheid voor het leiden van een gelukkig leven voor 50% bepaald door genetica, 10% door leefomstandigheden en 40% door jezelf. Dat is mooi, want voor de geestelijk gezonde mens ligt het lot voor een groot deel in eigen hand. Positieve psychologie richt zich op de 40% die we zelf in de hand hebben. Hoe kunnen we ons leven zo invullen, dat we het meeste geluk ervaren? Martin Seligman, voorzitter van de Positive Psychology Network, komt met 6 interventies die ervoor zorgen dat je positiever in het leven staat. Zo helpt het om elke dag drie positieve gebeurtenissen op te schrijven en ook te verklaren wáárom deze gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. Een andere tip is om te bedenken wat er na een bevredigend leven op je grafschrift zou komen te staan. Hoe wil je worden herinnerd? Door daar over na te denken wordt je gelukkiger.
Waarom nu?
Voorheen 'zweverige' concepten als 'geluk' willen we graag tastbaar maken door ze wetenschappelijk te onderzoeken. Waarom deze shift? In de huidige samenleving staat het welbevinden entraal. In de politiek, maar ook in ons dagelijks leven, worden we constant herinnerd aan een 'maakbare samenleving'. Wij kunnen onze eigen ervaringen veranderen en hebben het top bereikt van de piramide van Maslow: zelfontplooiing. Is het belangrijk dat er meer onderzoek wordt gedaan naar geluk en welbevinden? Het welbevinden van een individu draagt bij aan het welbevinden van een groep individuen. Gezien de enorme interesse voor het onderwerp, de maatschappelijke en commerciële relevantie en de wetenschappelijke uitdaging is het zeker van belang en zullen we de komende jaren waarschijnlijk nog veel horen over geluk vanuit de wetenschap.
Meer over geluk? In de serie Geloof, Hoop en Liefde laten sprekers uit verschillende vakgebieden zoals de sociologie, de psychologie en de filosofie zien dat we veel aanleg hebben voor geluk. In de reeks 'Waanzin' sprak prof. Schnabel over de vraag of we nog wel ongelukkig mogen zijn, bekijk zijn lezing 'Onder het juk van geluk'.
Voorgaande blog
> Introductie: Nieuwe wetenschappen (18-12-2014)
