Mens, milieu en meerwaarde
Professor Rudy Rabbinge (Wageningen Universiteit) staat garant voor onconventionele uitspraken. Hij kijkt als landbouwwetenschapper naar de wereld en concludeert dat we makkelijk twee maal zoveel voedsel kunnen produceren in 2050 met een fractie van de belasting voor het milieu. Elk continent kan zelfvoorzienend worden en zelfs een Amerikaans dieet met heel veel vlees is mogelijk. Alleen is dat niet gezond, een Mediterraan dieet gebaseerd op een tiende van de hoeveelheid vlees is veel gezonder. Wel moeten de dogma's dat kunstmest, pesticiden en genetisch modificeerde gewassen per definitie slecht zijn opzij gezet worden. Als we die technieken slim en heel beperkt inzetten, samen met biologische bestrijding en volgens ecologische inzichten, kunnen we voedsel produceren op de beste gronden en de kwetsbare gebieden intact laten.
In zijn lezing voor Studium Generale op 2 maart over duurzaamheid in de 21ste eeuw liet Rabbinge zien dat de wereldbevolking verzesvoudigde de afgelopen eeuw terwijl de voedselproductie verzevenvoudigde en dat het einde van deze Groene Revolutie nog niet in zicht is. De kunst is deze wereldwijd door te zetten - ook in Afrika - terwijl ook de toegang tot voedsel, de menselijke gezondheid en het dierenwelzijn beter gewaarborgd worden. Niet op alle punten zal dat optimaal kunnen: meer luxe voedsel, zoals dierlijke eiwitten, kan wel, maar is slecht voor onze gezondheid. Miljoenen mensen overlijden doordat ze te dik zijn (en dat terwijl er nog steeds kinderen sterven van de honger). En als we produceren zoals nu, belast dat het milieu op onaanvaardbare wijze. We zullen keuzes moeten maken, maar ook riscio's moeten aanvaarden. Het overheidsbeleid om dierlijk materiaal te verbranden uit angst voor prionen (BSE) leidt bijvoorbeeld tot een verlies aan fosfaat dat we ons niet kunnen veroorloven.
Een verkeerde keuze is volgens Rabbinge ook de inzet van biobrandstof (tenzij uit afval), omdat we daarvoor te veel natuur, energie en schaarse mineralen opofferen. Zoveel, dat de voedselproductie en het milieu wereldwijd in gevaar komen. We zullen ecologisch geletterd moeten worden. De technische kennis is er, we begrijpen heel veel van de natuur en kunnen de natuur ook grotendeels naar onze hand zetten. Denk aan het benutten van zonne-erergie, de enige echt duurzame energiebron. Waarom gebeurt dat niet? Volgens Rabbinge is er vaak onjuist begrepen eigenbelang, een verkeerde inzet van subsidies en op sommige punten, zoals bij genetische gemodificeerde gewassen, is er te veel aan de markt overgelaten. Elk continent vergt een andere aanpak, zo zal er er in Afrika veel moet gebeuren aan de positie van vrouwen en aan landrechten. Maar hij voorspelt ook in Afrika een landbouwrevolutie binnen tien jaar.
Het stenentijdperk eindigde niet omdat de stenen op waren, zo zal het olietijdperk niet eindigen omdat de olie op is, maar omdat de voedselvoorziening, onze gezondheid en het milieu ons dwingen betere alternatieven te ontwikkelen. Dat kan alleen door de inzet van hoogwaardige kennis, door technische innovatie en als we het goed organiseren, zo stelde Rabbinge. (Bekijk de lezing)
Op 16 maart, 23 maart en 30 maart discussiëren we verder o.a. met Herman Wijffels over de manier waarop duurzaamheid in de 21ste eeuw georganiseerd kan worden. Welke rol is er voor internationale verdragen, de consument en bedrijven. Hoe komen we vanuit een economische crisis, naar een nieuwe economie? Meer weten over het programma 'Mens, milieu en meerwaarde'? Klik hier...
