Duurzame 100
Voor een duurzame wereld is niet alleen een omslag in denken belangrijk, maar vooral ook een omslag in doen. Wat kunnen we leren van de genomineerden voor de Duurzame 100 uitgeroepen door Trouw? Hoe kunnen we mensen aanzetten tot duurzaam gedrag? Kan de deeleconomie wellicht een oplossing bieden? Tijdens de feestelijke presentatie van de Duurzame 100 gingen wetenschappers en innovators met elkaar in gesprek over een nieuwe generatie duurzame oplossingen.
Een duwtje in de goede richting? Een sticker van een vlieg in de toiletpotten van Schiphol zorgt ervoor dat mannen minder vaak naast de pot plassen, door borden in restaurants drie centimeter kleiner te maken kan je 26% van de voedselverspilling voorkomen en het weglaten van dienbladen in schoolkantines zorgt zelfs voor een afname van 38% weggegooid voedsel. Volgens nudgewetenschapper dr. Pelle Guldborg Hansen kan nudgen grote groepen mensen aanzetten tot ander gedrag; door de goede keuze de makkelijke keuze te maken. Als voetafdrukken richting de prullenbak zorgen voor 46% minder vuil op straat, waarom zouden we dan een dergelijke nudge niet vaker inzetten om mensen een klein duwtje in de goede richting te geven? Milieukundige prof. ir. Klaas van Egmond ziet geen heil in nudgen. “Nudging laat alle problemen ongemoeid en daarom is het zo populair.” Nudging heeft volgens hem een groot aflaat gehalte, mensen denken: Ik neem het hele jaar de auto, dus een keertje met het vliegtuig op vakantie kan best. Het haalt de ideologie uit het debat, en vertraagt het daarmee. Van Egmond stelt dat grotere veranderingen nodig zijn “Als de markt heilig is, laten we daarin dan ook de oplossing zoeken; bijvoorbeeld door het verhogen van de CO2 prijs.”
Nieuwe initiatieven
We kunnen af met minder spullen, dat is de boodschap van nieuwe platforms als Peerby, Snappcar en Uber, waar buurtgenoten spullen, auto's, of autoritten kunnen delen. Doordat mensen spullen delen die ze maar zelden gebruiken, zijn minder grondstoffen nodig, minder vervoer, verpakking en afval, stelt Peerby oprichter Daan Weddepohl. Op lange termijn is het de bedoeling dat ook bedrijven inspringen op de vraag voor leenbare spullen, en bijvoorbeeld een boormachine op de markt brengen die afgerekend kan worden per minuut. Ook in de zaal is animo voor de deeleconomie, zo vinden de meeste mensen in de zaal dat taxiplatform Uber de ruimte moet krijgen. Wel merkt iemand terecht op dat Uber, net als Airbnb en Booking.com, gaat om macht. Duurzaamheid gaat juist ook om rechtvaardigheid, en aangezien veel van de taxichauffeurs werken onder het minimumloon kan je je afvragen hoe duurzaam Uber is.
De duurzame nr. 1
Als duurzame nr. 1 roept de jury Europarlementariër Bas van Eickhout uit: een verrassende keuze. We lopen dan wel altijd te mopperen op de politiek, maar eigenlijk hebben politici het het afgelopen jaar best goed gedaan. De jury roemt van Eickhout om zijn daadkracht en de impact van zijn werk in Europa, in het bijzonder door het initiëren van een wet die het gebruik van f-gassen in koelkasten en airco's verbiedt. Van Eickhout benadrukt het belang van de politiek: “Zonder politiek die normen zet redden we het niet”, maar zegt ook: “Uiteindelijk moeten we het samen doen, en zowel van onderop als bovenaf de verandering maken. Laten we ons vooral niet blindstaren op de nr. 1 alleen.” Misschien verenigt Van Eickhout daarmee wel de ideeën van Van Egmond en Hansen: Iedereen moet een steentje bijdragen en de oplossing moet uiteindelijk van twee kanten komen. Maar een duwtje in de goede richting kan geen kwaad.
Meer weten? Kijk de hele avond terug met bijdragen van van Lynn Zebeda (dr. Monk), prof. ir. Klaas van Egmond (Utrecht Sustainability Institute, UU), pitches van Anna Schoemakers (Klimaatverbond), Daan Weddepohl (Peerby), Victor van Tol (Snappcar), Manon Janssen (Ecofys), de lezing van dr. Pelle Guldborg Hansen en het muzikale intermezzo van kleinkunstenaar Elke Vierveijzer.
