Leg die telefoon nou eens weg!

Wanneer was de laatste keer dat je je telefoon niet meenam maar thuis liet liggen? Een dag zonder telefoon is bijna niet voor te stellen. Het apparaat is handig voor talloze dingen, maar een prikkellozer bestaan is soms ook wel lekker. Daarom organiseerde Bibliotheek Utrecht afgelopen zaterdag 10 mei, op Nationale Offline Dag een gratis festival. Een moment om met anderen spelletjes te spelen, een boek te lezen of in gesprek te gaan over hoe de telefoon ons in z’n macht heeft.

Sociale media zijn zo ontworpen dat ze onze aandacht trekken en erbij houden, met notificaties en verslavende algoritmen. Dat kan afleiden van andere taken, zoals studeren voor schoolexamens. Intussen zijn jongeren zo vatbaar geworden voor online prikkels, dat in Haarlem eindexamenleerlingen de kelder van het voormalig V&D-gebouw als studieruimte kunnen gebruiken. “De telefoon leidt me anders af, overal is afleiding maar hier even niet”, vertelt een van de blokkende leerlingen. Bovendien verzekert een slechte aandachtspan tijdens het leren je natuurlijk niet op een goede concentratie tijdens de eindexamens. 

Hoe houden we dan zelf ons hoofd erbij? In het Science Café over aandacht vertelt Stefan van der Stigchel wat er in ons hoofd gebeurt als we worden overspoeld met prikkels en informatie: “Ons brein verwerkt al die prikkels niet heel diep maar selecteert de dingen die van belang zijn, alleen die aandacht is beperkt.” Door nieuwe media, en dus ook onze telefoon, zijn er meer prikkels waaronder we onze aandacht moeten verdelen. Elk pingeltje of berichtje op een dag kan je uit je concentratie halen en dus je aandacht wegpikken. 

Zo’n gek idee is het dus niet om je telefoon even bewust weg te leggen om je aandacht specifiek ergens op te richten. Gelukkig zijn er hiervoor meer mogelijkheden dan een offline dag of een stilteruimte in een oud kantoorpand. Zoals kritisch reflecteren op waar jouw aandacht op een dag heengaat en daarop inspelen. Kijk hier de lezing terug waarin wetenschappers vertellen hoe we weer aandacht voor onze aandacht kunnen krijgen.