Oud-student-assistenten en stagiaires vanStudium Generale verspreiden zich over de wereld. We vragen hen om te schrijven over wetenschap en wat ze hebben aan SG op de plek waar ze nu werken of studeren. Hoe vergaat het ze? Wat zijn ze nu aan het doen? Hoe kijken ze terug op de periode bij SG en hoe zetten ze kennis nu in? Dit onder het mom van 'oud-SG'ers slaan nieuwe wegen in'.
Nummer 7 in de serie is Nienke de Haan.
Het ene moment sta je in de aula van het academiegebouw een lezing te presenteren, een paar weken later hou je in gebrekkig Deens een praatje over Nederland in een Deens pension.Gelukkig heb ik bij Studium Generale mijn sprekersangst helemaal overwonnen. Een maand geleden vertrok ik voor mijn studie Antropologie naar Denemarken om tien weken onderzoek te doen naar een heel bijzonder project: in Pension Skejby zitten gevangenen het laatste deel van hun straf uit in een huis waar ook niet-gevangenen wonen. 'Normaliseren' is het motto, leren een gewoon leven te leiden door samen met andere mensen te wonen.
Eerder onderzoek laat zien dat de bewoners van het huis minder vaak recidiveren in vergelijking met bewoners van andere pensioner waar alléén gevangenen wonen. Ik ben benieuwd naar de verhalen achter de statistieken. Hoe werkt dat samenwonen precies? Krijgen de bewoners nauwe relaties? Hoe ervaren ze het om hier te wonen? Hoe beïnvloedt het samenwonen de manier waarop gevangenen en studenten kijken naar de relatie tussen misdaad, straf en de samenleving? Dat zijn vragen waar ik graag antwoord op wil geven in mijn onderzoek.
Een crimineel?
Als antropoloog is het een buitenkans om op zo'n manier op te kunnen gaan in de groep die je bestudeert. Ik ben student, net als de helft van de bewoners hier en ik ben ingedeeld in een woongroepje met wie ik samen kook, eet en vergader. Ik heb de afgelopen weken ervaren hoe mijn eigen denken over criminaliteit verandert. Als ik een email naar vrienden stuur, voelt het steeds gekker om te benoemen of ik iets met 'gevangenen' of 'niet gevangenen' heb gedaan, want het zijn uiteindelijk allemaal ook gewoon huisgenoten. Een paar weken terug had ik een gesprek met de vicevoorzitter van het huis. Hij benadrukte dat er een groot verschil is tussen iemand 'een crimineel' noemen, of te zeggen 'iemand die een criminele daad heeft gedaan', omdat een mens nog zoveel meer is dan alleen datgene waar hij voor gestraft is.
Gewone mensen
Door met zoveel verschillende mensen te wonen - met wie je normaal gesproken waarschijnlijk nooit in aanraking was gekomen - leer je veel. Ik ben onder de indruk van hoe open-minded alle studenten hier zijn over criminaliteit. Je moet het maar net durven, om naast een moordenaar of bankovervaller te wonen. Maar als je 's ochtends samen aan tafel zit te ontbijten of 's avonds een film kijkt leer je de 'gewone mens' kennen achter de verhalen die je misschien op internet of in de krant las. Als ik vraag naar conflicten in huis gaat het antwoord, wellicht anders dan verwacht, niet over drugs of geweld maar over huiselijke zaken als opruimen of schoonmaken.
Van wetenschap naar praktijk
Bij Studium Generale leerde ik naar onderwerpen te kijken vanuit verschillende perspectieven. Dat komt hier zeker van pas. Het perspectief van de bewoners, de medewerkers, maar ook van de overheid. Waar iedereen in huis tevreden is met de stand van zaken, maakt de overheid plannen voor reorganisering en standaardisering van instellingen onder het ministerie van justitie. Het is spannend of het huis kan blijven bestaan in zijn huidige vorm.
Ook het vertalen van academische taal naar de buitenwereld is iets waar ik hier zeker iets aan heb. Je moet een manier vinden om abstracte concepten te vertalen naar alledaagse situaties. Vragen over 'normen en waarden' levert niet bij iedereen interessante informatie op, maar als je het hebt over wie verantwoordelijk is voor de rommel in de keuken komt er een hele woordenstroom op gang.
Wil je meer weten over antropologie en misdaad? Ik raad de lezing 'De cultuur van misdaad' van antropologe Dina Siegel terug, waarin ze de wereld van de Russische maffia induikt om de verhalen achter de statistieken te kunnen begrijpen.
> Lees ook #1 in deze serie: Jiska Gietema
> Lees ook #2 in deze serie: Karin ter Horst
> Lees ook #3 in deze serie: Leon van der Grient
> Lees ook #4 in deze serie: Mila Bouwense
> Lees ook #5 in deze serie: Tom van den Dungen
>Lees ook #6 in deze serie: Eva van der Zee
