Taboes in de sport, ze zijn er genoeg. Het gebruik van doping, het feestgedrag van jonge kampioenen, maar ook het toestaan van de boerka in het zwembad. Sommige zijn al oud, andere hangen samen met actuele maatschappelijke veranderingen. Tijdens de Culturele Zondag op 6 juni in Utrecht stonden twee actuele vragen centraal in lezingen van Agnes Elling over gender en Ivo van Hilvoorde over gentechnologie in de sport.
'Wie won er vorig jaar het EK?,' begint sportsociologe dr. Agnes Elling haar lezing. Vragende gezichten: 'Er was vorig jaar toch helemaal geen EK?' Jawel, stelt zij, jullie vergeten het vrouwenvoetbal! Agnes Elling vraagt zich af waarom voetbal nog steeds voor mannen is en kunstschaatsen voor vrouwen. Deze verschillen liggen volgens haar vervat in eeuwenoude denkbeelden. Inspanning is stoer en spel is competitief, kortom: sport is voor mannen. Dit beeld verandert langzaam in de twintigste eeuw. Ook vrouwen mogen meedoen. Dat de deelname van vrouwen ook nieuwe kwesties met zich meebrengt, laat de invoering van de seksetest zien. Wanneer in de zomer van 2009 getwijfeld wordt aan de vrouwelijkheid van Caster Semanya (wereldkampioene op de 800 meter), blijkt het nog lang niet makkelijk te zijn de grens te bepalen tussen mannen en vrouwen.
In de tweede lezing laat sportfilosoof dr. Ivo van Hilvoorde zien dat een dergelijke DNA-test enkel mogelijk is door nieuwe ontwikkelingen op het gebied van gentechnologie. We begrijpen onze (sport)genen steeds beter. Dit maakt ook dat we het lichaam steeds meer kunnen manipuleren. 'Wat vinden jullie van het idee van een “super sportmens”, dat de grenzen van de evolutie ontstijgt?,' vraagt hij. Er kleeft een naar imago aan genmanipulatie: dopingschandalen zijn actueel. Volgens Ivo van Hilvoorde is het echter niet verstandig gentechnologie binnen de sport te begrenzen. Het openbreken van mogelijkheden om het menselijk lichaam te verbeteren, levert naast vernieuwingen, wellicht ook meer onderlinge gelijkheid tussen sporters op.
Meer weten over de link tussen sport en wetenschap? Kijk op onze site voor de opnames van de lezingen binnen de reeks Sportzomer!
