Prins Philip als publiek bezit

Het overlijden van de Britse prins Philip krijgt een hoop media-aandacht. Hoe komt het dat het leven en de dood van leden van het koningshuis zo in het publieke oog plaatsvindt?
Leestijd 2 minuten — Za 17 april 2021
Tv-series ontleed

Vandaag is de uitvaart prins Philip van het Britse koningshuis. Zijn overlijden vorige week was groot nieuws, ook in Nederland. Het Britse koningshuis is ten slotte de beroemdste koninklijke familie ter wereld. Een roem die mogelijk nog groter is geworden door de populaire Netflix-serie The Crown. De afgelopen dagen verschenen allerlei artikelen, verhalen en analyses over het leven van de prins. En hoewel Philip gevraagd zou hebben om een bescheiden begrafenis, wordt de dienst rechtstreeks uitgezonden op televisie. De media en bevolking hebben geen boodschap aan zijn wens van terughoudendheid. Waar komt deze fascinatie met het koningshuis vandaan?

Koninklijke celebrities

“Het koningshuis is een belangrijk onderdeel van onze populaire cultuur geworden,” legt cultuurhistoricus dr. Jeroen Koch (UU) uit in zijn lezing over The Crown. Waar vroeger nog een sfeer van mysterie en magie rond het koninklijk huis hing, staat de koninklijke familie tegenwoordig vol in de schijnwerpers. Het Nederlandse koningshuis kent nog enige vorm van privacy. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt met de pers, die op afgesproken dagen familiefoto’s maakt. De Engelse pers mag en doet veel meer, en de belangstelling vanuit het volk is enorm. Kijkers van The Crown weten dat het jaren geleden begon met de kroning van de huidige Britse koningin Elizabeth II. De ceremonie was de allereerste Europese live televisie-uitzending ooit. Maar denk ook aan het mediaspektakel rond het huwelijk tussen prins Harry en Meghan Markle, en de massahysterie na hun verlaten van het koninklijke huis. De leden van de koninklijke familie zijn celebrities geworden, meer ornament dan fundament van de staat. “Vroeger was de natie van de koning. Nu is de koning van de natie,” stelt Koch. “De koninklijke familie is bezit geworden van een brede middenklasse die zich voor het overgrote deel maar al te graag met de monarchie identificeert.” Het koningshuis is afhankelijk geworden van zijn populariteit bij het volk. En dus vindt je hele leven als lid van de koninklijke familie plaats in het publieke oog. Zelfs je overlijden blijkt “publiek bezit”.