Tv-series ontleed
Vandaag is het zover: de dag waarop de wereld te horen krijgt wie de volgende Amerikaanse president wordt. Presidentskandidaat Joe Biden neemt het op tegen Donald J. Trump, die de afgelopen vier jaar het Amerikaanse presidentschap bekleedde. Dat de uitslag spannend blijft tot het einde, hebben we geleerd van de vorige presidentiële verkiezing in Amerika. Hillary Clinton, de toenmalige democratische presidentskandidaat, ontving maar liefst drie miljoen stemmen meer dan haar tegenstander Donald Trump. Toch overwon de laatste. Voor degenen die het Nederlandse politieke systeem zijn gewend, lijkt dat gek. Toch komt dat vaker voor in Amerika, dat in politiek opzicht veel verschilt van Nederland. Terwijl de ingevulde stembiljetten binnenstromen, is het daarom hoog tijd het Amerikaanse politieke speelveld eens onder de loep te nemen.
Dat doet rechtsgeleerde dr. Wytze van der Woude (UU) aan de hand van fragmenten uit de serie House of Cards. In zijn lezing laat hij een aantal fundamentele verschillen zien tussen het Amerikaanse en Nederlandse politieke rechtssysteem. Eentje daarvan is de macht van deelstaten in Amerika, die behoorlijk wat beslissingsbevoegdheid hebben. “In Nederland is dat ondenkbaar, dat je bijvoorbeeld in Flevoland wel de doodstraf zou hebben en Noord-Holland niet”, geeft Van der Woude als voorbeeld. Ook in presidentiële verkiezingen speelt de macht van deelstaten een bepalende rol. Elke staat krijgt een aantal kiesmannen aangesteld die de stem uitbrengen van het volk in die deelstaat. Als een kleine meerderheid in een staat kiest voor Trump, dan stemmen álle kiesmannen die deze staat vertegenwoordigen voor Trump. Dit heet het zogenaamde ‘winner-takes-all-systeem’. Wat de polls dus ook aangeven, de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen laat zich niet gemakkelijk in voorspellingen vangen.
Fan van House of Cards en/of meer begrijpen van het Amerikaanse politieke systeem? Kijk dan de lezing ‘tv-series ontleed: House of Cards’ hier terug.
