Geluk zit in onze cultuur

Sociaal psycholoog Geert Hofstede publiceerde een van ’s werelds meest geciteerde werken. Onlangs overleed hij, maar zijn werk is nog steeds relevant. Bijvoorbeeld om uit te leggen waarom de Nederlander zegt zo gelukkig te zijn.
Leestijd 2 minuten — Ma 17 februari 2020
Waanzin

Hofstede moest echt doorbijten om zijn jarenlange onderzoek gepubliceerd te krijgen. “Als ik uitlegde waar ik mee bezig was zei men, gut wat leuk,” vertelde hij in 1995 aan het NRC. Zestien keer zou hij afgewezen worden. Maar eenmaal daar werd zijn boek Culture’s Consequences een internationaal standaardwerk.

In Culture’s Consequences onderzocht Hofstede de culturele verschillen tussen landen. Met vragenlijsten over normen en waarden kon Hofstede de culturen van landen verdelen in zes dimensies, die Engelse termen kregen zoals Individualism, Power distance, of Masculinity. Door landen ten opzichte van elkaar te vergelijken kregen landen op deze dimensies scores van nul tot honderd. Deze scores geven een ruwe schets over de cultuur van een land. Wil je weten wat Culture’s Consequences precies beschrijft? Op 86-jarige leeftijd legde Hofstede nog in korte, heel duidelijke Youtube-videos uit wat deze dimensies betekenen.

Het enorme nut van het onderzoek zat erin dat men verklarende correlaties kon vinden tussen Hofstede’s cultuurscores en andere sociale factoren, zoals welzijn en onderwijs, maar ook met hoe hard we willen rijden op de snelweg (zoals Hofstede hier uitlegt). Dat zijn werk nog steeds toepasbaar is zie je bij socioloog Paul Schnabel (UU), wanneer hij spreekt over waarom Nederlanders zich zo gelukkig voelen. Nederland scoort bijvoorbeeld hoog in de dimensie Individualism: wij doppen onze eigen boontjes. Ook scoort Nederland laag op de masculiniteitsschaal, oftewel we hebben een feminiene cultuur. Dat betekent eigenlijk dat we zeer zorgzaam zijn. We hebben een ontwikkelde verzorgingsstaat en doen veel aan vrijwilligerswerk. Die eigenschappen delen we met andere gelukkige landen, zoals Zweden, Denemarken en Finland.

In de lezing Onder het juk van geluk legt Schnabel verder uit wat de cijfers en correlaties zijn van ’s Nederlands geluk. Ook gaat hij in op de verschillen binnen ons land, psychische ongelukkigheid, en over hoe ons geluk de afgelopen jaren eigenlijk niet veranderde. Kijk de lezing hier terug.