Met één klik geprotesteerd tegen de Amazonebranden

Wereldwijd praten mensen op sociale media over de Amazonebranden. Op Facebook en Instagram zijn hashtags als ‘’Pray for the Amazone’’ trending. Is dit hoe een effectief protest er anno 2019 uitziet?
Leestijd 2 minuten — Di 27 augustus 2019
#Protest

Al weken staat een groot gedeelte van de Amazone in brand. Een groot deel hiervan woedt in Brazilië, maar ook Bolivia en Paraguay kampen met dit probleem. Bosbranden komen in deze gebieden zelden voor, maar een combinatie van klimaatverandering en een versoepeling van het beleid rondom ontbossing in Brazilië veroorzaakt deze grootschalige, ongekende branden.  

Ook in Nederland zijn de branden een veelbesproken onderwerp. Op verschillende sociale media gaan hashtags over de Amazone viral. Politici, BN’ers en anderen praten over de ernstige gevolgen van de branden en vragen zich af waarom dit aanvankelijk het nieuws amper haalde.

De vraag is wel hoeveel al dit getweet en gepost gaat veranderen aan een ramp zoals de Amazonebranden. Alleen informatie verspreiden en zeggen hoe erg je iets vindt, is makkelijk. Zelf actie ondernemen is wat anders. Een foto delen van een brandend bos kost maar een fractie van de tijd die de hele dag de straat op gaan kost. De drempel om gezamenlijk van je te laten horen is lager. Zo wordt het dilemma van collectieve actie makkelijker overwonnen, zoals dr. Thomas Poell uitlegt in de lezing Hoe beïnvloeden sociale media het hedendaagse protest? Wanneer mensen met zijn allen een collectief goed willen, zoals in dit geval het behoud van de Amazone, of nog breder, schone lucht, maar niet allemaal bereid zijn om hiervoor geld over te maken of protestacties uit te voeren, zal een deel van deze groep niks doen en hopen dat de anderen het zullen oplossen. Als iedereen zo denkt, onderneemt echter niemand actie en zal dat collectieve goed nooit bereikt worden. Doordat het gebruik van sociale media maar zo weinig tijd kost, treedt dit dilemma nauwelijks op bij online protest.

Ook klimaatbewegingen hanteren deze manier van protest. Zo gebruiken verschillende milieuorganisaties sociale media om op te roepen een petitie te ondertekenen om zo de Nederlandse overheid onder druk te zetten om geen handelsverdrag met Brazilië te ondertekenen. De Nederlandse tak van klimaatbeweging Extinction Rebellion roept via sociale media ook op om mee te doen aan hun offline klimaatprotesten.

De vraag is of sociale media voor dit soort klimaatbewegingen wel effectief is. Doordat sociale media bepaalde algoritmes volgt, bestaat de kans dat deze informatie grotendeels terecht komt bij mensen die hier toch al interesse in hebben. In eerste instantie bereikt deze vorm van protesteren weinig nieuwe mensen. Pas als die mensen zich hierover uitspreken op een persoonlijk account, bereik je vooral familie en vrienden.

De effectiviteit van klimaatprotesten op sociale media zit dus in het creëren van bewustzijn bij een nieuwe doelgroep. Dit kan een eerste stap zijn voor concretere actie, zoals het bijwonen van protesten van een klimaatbeweging. Meer weten over de samenwerking tussen off- en online protest? Bekijk de lezing Hoe beïnvloeden sociale media het hedendaagse protest?