De Amerikaanse documentaire Carbon Nationover klimaatverandering is oplossingsgericht. Het geeft een positief perspectief op hoe we klimaatverandering tegen kunnen gaan. Het is een feel good movie, maar dan over het klimaat. De bottom line:je hoeft niet eens te geloven in klimaatverandering, of de rol die de mens daarin mogelijk speelt, overstappen op duurzame energie is het beste voor alles: mens en portemonnee.
Het monster dat koolstofdioxide heet
De film haalt op het begin kort aan wat het monster koolstofdioxide (CO2) voor effect heeft op onze planeet. Smeltende ijskappen, droogte, overstromingen, temperatuurstijging, slechte luchtkwaliteit, extremere weersomstandigheden en klimaatvluchtelingen zijn een paar voorbeelden. Veel aandacht wordt hier verder niet aan besteed, want het gaat in deze film over de oplossingen. “Do I think man is causing global warming? No, but that doesn't make any difference. I want clean water and I want clean air. And that's so simple”, zegt de boer uit Alaska die geothermische energie revolutioneert. Schone energie is niet alleen goed voor de aarde, het is ook voor je eigen bestwil.
16 terawatt aan schone energie
Op dit moment verbruikt de wereld ruim 16 terawatt aan energie (dat zijn twaalf nullen) en dit komt neer op 2000 watt per persoon. Het doel dat gesteld wordt in de film is om met schone energie in plaats van fossiele brandstoffen te beantwoorden aan deze enorme behoefte.
In de documentaire zien we een windboer in West Texas. Waar hij een aantal jaar geleden de wind nog vervloekte – die was niet goed voor zijn gewassen en de bodem was al droog - heeft hij de wind inmiddels omgezet in iets positiefs. 250.000 windmolens staan nu verspreid op zijn land. Hij verdient nu aan de wind. Bovendien heeft het windmolenpark veel banen gecreëerd, waardoor jongeren niet per se de behoefte meer voelen om het dorp meteen te verlaten als ze achttien zijn. Het laat zien dat de duurzame energiesector een arbeidsintensieve economie is, die veel banen creëert. Een ander voorbeeld daarvan zijn ex-gedetineerden die worden ingezet om zonnepanelen aan te brengen op gebouwen. “Green is the patriotic thing to do, it's the new red, white and blue”, zegt journalist Thomas Friedman in de documentaire.
We zijn dief van onze eigen portemonnee als we niet snel overstappen naar groene energie, of simpelweg zo min mogelijk energie verbruiken. Alle gebouwen moeten gerenoveerd worden met zo veel mogelijk isolatie en spaarlampen om zo min mogelijk energie te hoeven verbruiken. Dit verlaagt de CO2 emissie én het scheelt in de portemonnee. Zo'n renovatie kost natuurlijk geld, maar de vraag die je jezelf moet stellen is: wat kost het je om je gebouw niét 'groen' te maken? En nog een pluspunt: het renoveren van zoveel gebouwen creëert opnieuw banen.
Het probleem van het opslaan
Waarom worden deze oplossingen nog niet mondiaal toegepast? Volgens de documentaire is een oplossing daar weer voor (zoals gezegd: de documentaire zit vol met oplossingen) een prijs op koolstofdioxide te zetten. “Vieze” fossiele technologieën moeten duurder worden dan schone groene energie, zodat het nog aantrekkelijker wordt om te investeren in de laatste.
In Nederland
In het nagesprek vertelt scheikundige prof. dr. Petra de Jongh (UU) dat er nog wel een aantal uitdagingen zijn waar we mee te maken hebben als we dit willen realiseren, zoals opslag. Als elk huis zonnepanelen zou aanschaffen zouden we een te grote hoeveelheid energie hebben wat we dan op één of andere manier zouden moeten dumpen.
De Jongh brengt ons na dit Amerikaanse verhaal weer terug naar Nederland. Wij hebben hier nu eenmaal niet de meest voordelige natuurlijke omstandigheden als het gaat om het opwekken van duurzame energie. Dat Noorwegen op dit moment 100% op hernieuwbare electricteit draait, is te danken aan de combinatie bergen en water, waardoor waterenergie makkelijk op te wekken is. Maar, zegt De Jongh, het ontbreekt hier in Nederland ook aan politieke ambitie. De regering is zelfs aangeklaagd vanwege laksheid in het aanpakken van het CO2-probleem.
De Jongh is zelf bezig met onderzoek naar de mogelijkheden voor het opslaan van energie en het transporteren ervan. Brandstoffen, kunststoffen en geneesmiddelen worden momenteel vooral gemaakt uit olie. Met nieuwe katalysatoren kunnen ze echter ook duurzaam worden geproduceerd uit water en koolstofdioxide met behulp van wind- of zonne-energie. Ook in Nederland is er dus reden voor voorzichtig optimisme. Zo niet vanuit de politiek, dan vanuit de wetenschap.
Op 7 december draaien we 'Particle Fever', de laatste film in de serie 'Movies and Science', over de eerste experimenten in de beroemde deeltjesversneller bij CERN in Geneve. Prof. dr. Raimond Snellings (Subatomaire Fysica, UU) zal met ons napraten en ons meer uitleggen over wat de ontdekking van het 'Higgs Boson deeltje' nou echt betekent. Kaartjes reserveren kan via www.hoogt.nl.
