'Verander de wereld, begin bij jezelf' luidt een bekend motto. Toch blijkt dit lastig in de praktijk. Probeer maar eens een maand zonder plastic, internet of buiten het financiële systeem te leven. Zeker als het gepaard gaat met ongemak is een trend niet makkelijk gezet. Hoe zorg je dan voor verandering? In deze blogserie onderzoekt stagiaire Emma Groenendijk kantelpunten. Is er een succesformule voor een betere wereld?
Tijdens college check ik meer dan regelmatig mijn telefoon. Facebook, Whatsapp, mail: alles is binnen handbereik. Ook moet ik altijd even controleren of ik mijn geluid wel heb uitgezet. Stiekem vind ik het wel prettig als mijn batterij dan een keer leeg is. Eindelijk even rust! De permanente toevoer van informatie en communicatie kan gek maken, mensen raken overprikkeld. De bereikbaarheid die mobiele telefonie in combinatie met internet ons geeft heeft zijn voordelen, maar de nadelen moet je niet onderschatten.
Schade
Onderzoek wijst uit dat deze continue toevoer van prikkels effecten hebben op je hersenen. Zo heeft 10% van de mensen geen controle over de hoeveelheid tijd die ze besteden op het internet. Dit kan je vergelijken met een verslaving aan drugs, gokken of alcohol. De afhankelijkheid van het object van verslaving bepaalt je leven. Daarnaast zorgt ons online leven ervoor dat mensen een kortere aandachtsboog hebben en slechter beslissingen kunnen maken. Mensen gaan slechter multitasken omdat ze niet kunnen filteren: wat is nou echt belangrijk? Een ander opvallend verschijnsel is phantom vibrations. Mensen denken dat hun telefoon afgaat terwijl dit niet het geval is. De mobiele telefoon kan zelfs ons zenuwstelsel beïnvloeden zonder dat die iets doet! Onze digitale verbondenheid heeft zich al helemaal tussen onze oren genesteld.
Eén jaar zonder internet
Waarom stoppen we dan niet massaal met het gebruik van social media? Dit middel zou erger zijn dan de kwaal. Veel maatschappelijke diensten worden online aangeboden en zijn offline minder toegankelijk of bewerkelijker. Probeer maar eens offline een (goedkope) vakantie te boeken of eenvoudig je belastingaangifte te doen. Naast dat de toegang tot informatie beperkt wordt merkte Paul Miller, journalist en redacteur bij The Verge, dat je sociale leven er onder leidt als je je afsluit van het internet. Tijdens zijn uitdaging om één jaar zonder internet te leven had hij twee dingen geleerd: het contact dát hij had met mensen was diepgaander, maar daar stond tegenover dat hij met veel mensen contact verloor. Om aan het sociale leven deel te nemen is internet en mobiele telefonie noodzakelijk geworden.
Sociale etiquette
Je kan het ook minder radicaal dan Paul Miller aanpakken. Als tegenbeweging van onze alomtegenwoordige bereikbaarheid, bedenken mensen nieuwe omgangsvormen in de vorm van eenvoudige regels. Als ik met mijn vrienden naar de kroeg ga, moet degene die op zijn mobiele telefoon kijkt en betrapt wordt het volgende rondje geven. Studenten vinden het tegenwoordig onbeleefd als je in gezelschap je telefoon erbij pakt.
Naast deze sociale verandering zijn er ook initiatieven die mensen helpen een dagje zonder telefoon te leven. Door af en toe een 'mobiele rustdag' te nemen, word je bewust de afhankelijkheid van je telefoon en hoeveel tijd het eigenlijk kost. Hoe belangrijk is het om te weten dat je neef nieuwe schoenen heeft gekocht? Als je dat een maand later ziet wanneer je hem in het echt spreekt, is dat geen ramp.
Afhankelijkheid
Paul Miller is na zijn jaar offline terug online gekomen met de hoop dat hij bewuster met het internet om zou gaan. Het brak zijn hart dat zijn nichtje dacht dat hij haar niet leuk vond, omdat hij nooit op Skype kwam. Hij wilde de reden hiervoor uitleggen, maar dat lukte hem niet. Hoe leg je aan een vijfjarige uit wat het internet is en dat hij dat niet kon gebruiken? Dit geeft aan hoe geïntegreerd het internet is in de maatschappij: de jongste generaties weten niet beter.
Zonder internet leven is geen optie, maar matigheid is iets om na te streven. Zo zit geluk in het weerstaan van oproepen op je telefoon. Het GSM-netwerk dat we vandaag de dag kennen, bestaat pas sinds 1993 en was in het begin vooral voor zakenlieden. Whatsapp is in 2009 uitgebracht op de iPhone en later voor andere besturingssystemen. In de geschiedenis van de mens neemt social media nog maar kort z'n grote plek in. We moeten toch ook af en toe zonder kunnen?
Meer weten over de invloed van het internet op ons leven en altijd en overal connected? Kijk de lezing 'Internet of things' terug.
> Intro: Kantelpunten (14-07-2015)
> Kledingdilemma (21-07-2015)
