Vandaag spreekt natuurkundige prof. dr. Robbert Dijkgraaf op de opening van het academisch jaar over 'Fundamentele wetenschap en het algemeen belang'. Met veel tijd en geld lukte het wetenschappers aan te tonen dat zwaartekrachtgolven en het Higgsdeeltje echt bestaan. Maar zijn de miljoenen die zo'n ontdekking kost wel in het algemeen belang? Dijkgraaf is hoofd van het Institute voor Advanced Research, dat pleit voor fundamentele wetenschap. Volgens de oprichter van het instituut, onderwijskundige Abraham Flexner, is fundamenteel onderzoek al dat geld meer dan waard. In zijn essay 'The Usefullness of Useless knowledge', beargumenteert hij dat de ontdekkingen die de wereld het meeste hebben gebracht, niet werden gedaan door wetenschappers die zichzelf direct nuttig wilden maken, maar door degenen die hun eigen nieuwsgierigheid volgden. Wellicht bewees dat idee zichzelf, toen in de jaren 40 in de kelders van het door Flexner opgerichte instituut de eerste programmeerbare computer werd gebouwd.
Toch blijft het een gevoelige kwestie. Om het Higgsdeeltje en de zwaartekrachtgolven aan te tonen, was er grofweg 7 miljard euro nodig. Had dat geld ook naar onderzoek naar het tegengaan van klimaatverandering of het genezen van ziektes kunnen gaan? Op 25 oktober gaan we tijdens 'Onbetaalbare ontdekkingen' in gesprek over de waarde van fundamentele wetenschap met o.a. prof. dr. Jo van den Brand (Gravitatieprogramma, Nikhef), dr. Daan Wegener (Geschiedenis en Filosofie van Wetenschap, UU) en Marcel Hulspas (wetenschapsjournalist). In samenwerking met het Descartes Centre.
Kijk ook Van Kern tot Kosmos terug, over kantelpunten in de wetenschap. Met onder andere een lezing van Nobelprijswinnaar prof. dr. Gerard 't Hooft over de nieuwste ontwikkelingen in de natuurkunde.
Wist je dat prof. Dijkgraaf ook eens bij ons op het podium stond? Kijk zijn lezing 'Wiskunde als misdaadroman' terug.
