Zijn we klaar voor de oorlog van morgen?

Chaos in het Midden-Oosten, bommen in Oekraïne en gekonkel van Trump zorgen ervoor dat Nederland focust op defensie. Terwijl we miljarden euro’s investeren in traditionele wapens zoals tanks en onderzeebootjagers, zetten experts vraagtekens bij het inkoopbeleid. Moeten we ons niet voorbereiden op nieuwere vormen van oorlogsvoering?
Leestijd 2 minuten — Do 8 mei 2025
Betweter Festival

Vijftig tanks, extra F-35-gevechtsvliegtuigen, helikopters en onderzeebootjagers liggen in het winkelmandje van defensie. Niet alleen om ons eigen land te beschermen tegen spanningen, maar ook om de andere NAVO-landen militaire steun te bieden wanneer dat nodig blijkt. Experts betwijfelen of dit afdoende is. Marijn Hoijtink van de Universiteit Antwerpen, gespecialiseerd in de impact van nieuwe technologieën op oorlogsvoering, ziet dat er in Oekraïne voornamelijk een ‘droneoorlog’ aan de gang is. Grote drones worden ingezet om collectief aan te vallen of te verdedigen. Traditionele wapensystemen zijn juist extra kwetsbaar voor deze nieuwe vorm van oorlogsvoering. 

Oorlogsvoering op afstand is steeds meer in trek. Militaire technologie is nauwelijks weg te denken uit de oorlog in Oekraïne en Gaza. Ontwikkelingen gaan razendsnel. Kunstmatige intelligentie is tegenwoordig leidend bij het gebruikt van drones in oorlogsgebieden. Hoewel het voordelig lijkt om aanvallen uit te oefenen zonder je eigen troepen in gevaar te brengen, plaatst jurist Jessica Dorsey op het Betweter Festival hier haar kanttekeningen bij: “Door op afstand oorlog te voeren is er minder controle over waar en wanneer wordt aangevallen. Drones opereren vaak in zwermen en kiezen zelf een militair doelpunt en moment uit. Dit maakt oorlogvoering minder transparant en de bestuurder van de drone op afstand voelt veel minder verantwoordelijkheid voor de daden dan wanneer hij zelf op het slagveld zou staan.” 

Remote warfare lijkt dus op het eerste gezicht ‘risicovrij’, maar brengt prangende ethische kwesties met zich mee. Wat doet deze moderne oorlogvoering op stand met het karakter van huidige conflicten? Kijk hier de opname terug waar Jessica Dorsey haar zorgen hierover uitspreekt en onderzoekt hoe we deze toepassing van kunstmatige intelligentie menselijk en ethisch kunnen houden.