Adapt!
De tijd lijkt rijp voor evaluatie. In de weekendkrant van de NRC publiceerden Derk Stokmans en Mark Lievisse Adriaanse een reconstructie van de coronacrisis. De reconstructie is diepgaand, uitgebreid en gedetailleerd. Maar de samenstellers zijn ook streng ten opzichte van de verkeerde inschattingen die aan het begin van de coronacrisis zijn gemaakt. “De illusie dat ons land goed voorbereid was leidde tot inschattingsfouten en fatale blinde vlekken,” zo leest de inleiding. Na deze zullen andere reconstructies volgen, met misschien andere conclusies. Ook op die van het RIVM is het nog even wachten.
Verschillende evaluaties zullen verschillende uitkomsten hebben. Dus wat maakt een evaluatie waardevol? Bestuurskundigen prof. dr. Arjen Boin (Universiteit Leiden) en prof. dr. Paul ‘t Hart (UU) stellen dat een goede evaluatie zich altijd moet richten op constructieve feedback. “Een terugkerend probleem in de evaluatie van crises is de dominerende wijsheid van achteraf,” stellen zij in een opiniestuk dat ze afgelopen mei in Trouw publiceerden. Veel lijkt achteraf te voorkomen zijn geweest. Vergissingen lijken dan grove fouten. Boin en ’t Hart: “Bij evaluatie van de coronacrisis gaat het om waarheidsvinding, niet om de schuldvraag.”
Van een crisis kun je leren
Om die reden spraken beiden onlangs in de lezingenserie Adapt! Van een crisis kun je leren. In deze serie geven verschillende wetenschappers hun kijk op de coronacrisis, vanuit hun expertise en onderzoek naar crises uit het verleden.
Het eerste oordeel van Boin over het beleid is positiever dan dat van de NRC. De snelheid waarmee de overheid bijvoorbeeld financiële steun beschikbaar stelde voor veel economische sectoren, noemt Boin indrukwekkend. De repatriëring van Nederlanders uit het buitenland bleef onzichtbaar, maar was volgens Boin bijzonder effectief. Boin: “We hebben het eigenlijk niet zo slecht gedaan.”
“Wat is ons nu eigenlijk overkomen?” vraagt ‘t Hart zich tijdens de lezing af. Een traumatische schok, waarvan de traumaverwerking pas net is begonnen. En een crisis die ons heeft verrast. “Waarom heeft ons dit nu verrast? Hadden wij wel verrast mogen zijn? Dat is denk ik een hele grote vraag die de komende maanden of jaren terug op de agenda gaat komen.” De discussie is geopend. De lezingen van ‘T Hart en Boin kijk je hier terug.
