Het Duitsland van toen en het Rusland van nu

Maarten van Rossem: Poetin zal een eventuele oorlog verliezen
Leestijd 3 minuten — Wo 10 september 2014
De Grote Oorlog

Vorige week vertelde Maarten van Rossem in deel I van de Grote Oorlog dat een Derde Wereldoorlog niet zo snel zal uitbreken. De huidige situatie op de Krim is niet te vergelijken met de situatie tijdens de Eerste of Tweede Wereldoorlog. Hij legde ook uit hoe na de Eerste Wereldoorlog Duitsland veel sancties opgelegd kreeg, maar juist daardoor weer kon uitgroeien tot een machtige staat en genormaliseerde natie. Een vervolgoorlog zat er dan ook niet aan te komen totdat een ecomische crisis uitbrak. Eén man, een sterke leider, zag de kans op de crisis en de eerdere vernedering aan elkaar te verbinden. Met rampzalige gevolgen. Van Rossem ging in zijn tweede lezing verder met dit verhaal en betrekt ook hierin de huidige politiek van Poetin.

Waarom Hitler zijn gang kon gaan

Adolf Hitler wordt wel gezien als de man die alles van tevoren had uitgedacht, een tactische mastermind. Maar volgens Maarten van Rossem was de Tweede Wereldoorlog vooral één grote improvisatie. Hitler kwam in 1933 aan de macht en was de eerste jaren een vredige politicus. Maar hij was de Eerste Wereldoorlog niet vergeten, aangezien de gevolgen van het Verdrag van Versailles nog steeds merkbaar waren in Duitsland. Hitler vond dat dit hoofdstuk nu wel een keer afgesloten mocht zijn en begon, tegen het Verdrag in, het Rijnland te bezetten. "Denk maar niet dat Hitler dit níet spannend vond" zegt Van Rossem. Eigenlijk zat hij te kijken hoe ver hij kon gaan, wachtend tot Frankrijk en Engeland hem een halt zouden toe roepen. Beide landen deden echter niks. Frankrijk keek naar Engeland. En Engeland deed niks, omdat het vond dat sommige eisen van Hitler niet eens zo onterecht waren. Daarbij dachten de Engelsen dat als Hitler een deel van zijn land terugkreeg, hij tevreden zou zijn en zou stoppen.

Leren van het verleden

Poetin eist, net als Hitler, een stukje land terug dat ooit van hem is geweest. Zal ook hij daarna stoppen? Denken wij dat als hij tevreden is al hij 'zijn' Oekraïne terug heeft? Als we terugblikken op het verleden moeten we zorgen dat het terugwinnen van land niet te gemakkelijk gaat, want dan krijgen leiders overmoed. Omdat niemand hem stopte kon Hitler verder gaan met veroveren: Oostenrijk, het noordwesten van Tsjechië-Slowakije en daarna zelfs Praag. Na deze veroveringen werd Engeland pas wakker. Maar Hitler raasde door naar Polen en werd al snel machtiger dan Engeland, dat land kon er dus ook niks meer tegenin brengen. Een vergelijkbare situatie doet zich nu ook voor: wat kan Nederland doen om Rusland een halt toe te roepen? "We hebben Oekraïne strategisch gezien al weggegeven aan Rusland, dan is het nogal ongeloofwaardig om nu de oorlog te verklaren aan Rusland, terwijl we eigenlijk die strijd al verloren hebben" aldus Van Rossem. Hoe we het dit conflict wel moeten aanpakken, daar laat hij zich niet over uit.

Huidig Rusland lijkt in meer opzichten op het Duitsland van toen

Maar wanneer win je nu eigenlijk een oorlog? Van Rossem: "het gaat erom op de juiste tijd op de juiste plek te zijn, met de meeste vuurwapens". Uiteindelijk zal op de lange termijn de superioriteit van het productieapparaat altijd winnen. De Duitsers hadden 3600 tanks tegenover 24000 tanks van de Sovjet-Unie. Hitler dacht dat met zijn Blitzkrieg tactiek, die eerder succesvol was in Frankrijk, hij de Russen er wel onder zou krijgen. Dat leek in eerste instantie ook te lukken, omdat Rusland het materiaal op verkeerde wijze gebruikte. Toch had het, door de grotere militaire productiecapaciteit, de langste adem. Het huidige Rusland is op dit moment een pygmee. Hun productiecapaciteit kan niet op tegen dat van de Verenigde Staten en de EU. Volgens Van Rossem heeft Poetin nog geen uitgedachte veroveringsstrategie en niet de juiste middelen. Hij adviseert de Russische leider dan ook geen oorlog beginnen, want op lange termijn zal Rusland outproduced worden. Dat is dan toch weer een enigzins geruststellende gedachte.

De lezing 'Grote Oorlog deel II' kijk je hier terug.