Wat drijft wetenschappers en onderzoekers van nu bij het uitvoeren van hun passie? Harm Oving vroeg het ze tijdens het maandelijkse Science Café Utrecht. We hebben hun antwoorden op een rijtje gezet.
Prof. dr. Hans Achterhuis (Filosofie, UT)
“Voor mij is de passie dat ik wil begrijpen, meestal iets maatschappelijks. Daar schrijf ik dan over en als ik dan uitgeschreven ben, denk ik 'het is leuk als mensen het lezen, maar het blijft toch mijn eigen zaak'. Ik weet dan hoe het in elkaar zit, bijvoorbeeld met geweld, of met het welzijnswerk. En dat begrip is voor mij het belangrijkste, daar vecht ik voor.”
Dr. Ruud Abma (Algemene Sociale Wetenschappen, UU)
'Wat mij drijft is onbedaarlijke nieuwsgierigheid. Ik wil graag weten hoe dingen werken, hoe dingen zitten en hoe ze tot stand komen. Ik vind het erg leuk om daarover te schrijven. Alle vormen van schriftelijke communicatie zijn mij eigenlijk even lief. Ik vind het ook erg leuk om erover te praten met studenten en collega's. Het is dus nieuwsgierigheid in combinatie met de behoefte om daarover in sociaal contact te treden, die mij drijft.'
Dr. Inge-Loes ten Kate (Ruimtewetenschappen, UU)
'Ik ben geïnteresseerd in het ontstaan van leven. Is leven buiten de aarde mogelijk? Omdat Mars de dichtstbijzijnde plek is waar je kan zoeken naar ander leven, gaat een deel van mijn onderzoek daarover. Een deel gaat ook over organisch materiaal in de ruimte en of dit een rol kan hebben gespeeld bij het ontstaan van leven op aarde en misschien ook elders in de ruimte. Zijn wij de enigen of is er buiten de aarde ook nog op een andere manier leven ontstaan? En zouden we ergens anders ooit nog leven vinden?'
Dr. ir. Wilfried van Sark (Energiewetenschappen, UU)
'Ik ben gefascineerd door de vraag naar het waarom. Waarom is iets, waarom werkt iets? Als ik terugdenk aan waar die passie vandaan komt, herinner ik me Donald Ducks met Willy Wortel, in combinatie met de eerste maanlanding. Een paar jaar later de zure regen. Omdat ik vanuit mijn natuurkundige achtergrond iets nuttigs wilde doen, is het opeens zonne-energie geworden en daar ben al dertig jaar mee bezig. Waarom werkt het, hoe krijg ik het beter en hoe kunnen we zonne-energie uitrollen over de hele wereld?'
Mardjan Seighali (directeur, UAF)
'Ik ben sinds 1 maart directeur van de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Mijn drijfveer? Mensen. Dat is heel algemeen en ik zal het daarom toelichten. Ik vind het inspirerend om te zien dat mensen een droom hebben en deze willen nastreven. Door hen kansen te bieden die ze eerder niet hadden kunnen ze opnieuw vorm geven aan hun leven. Mensen zijn mijn grote inspiratie. De verbinding die je met elkaar aangaat om ervoor te zorgen dat het leven aangenamer wordt. Dat is wat mij beweegt in mijn werk. Mijn droom is om andermans droom te helpen realiseren.'
Ing. Eric Puik (Roboticaspecialist, HU)
'Ik ben ook een wereldverbeteraar, maar op een andere manier. Ik ben op vroege leeftijd gegrepen door technologie en heb het nooit meer losgelaten. Ik ben, zoals dat zo mooi heet, een mechatronicus. Ik heb bij diverse technologiebedrijven waaronder TNO gewerkt. Ik heb bij TNO. Als lector onderzoek ik het grensvlak van elektronica en mechanica op kleine schaal. Wat ik vooral zie op dit moment is dat er veel censoren beschikbaar komen in onze omgeving. Mijn stelling is: alles krijgt een eigen zenuwstelsel. Alle dingen om ons heen worden een beetje slim. En als wereldverbeteraar wil ik daaraan bijdragen.'
Prof. dr. Barbara Oomen (Rechten, UU)
´Veel van mijn onderzoek gaat over mensenrechten in de praktijk. Hoe vertaal je de rechten in verdragen naar iets waar mensen ook écht iets aan hebben? Daar zit mijn passie op het gebied van onderzoek. Daarnaast zit mijn passie in mijn werk als decaan van het University College Roosevelt. Met studenten denk ik na over de vraag hoe je wetenschappelijke inzichten kunt vertalen naar zaken waar je praktisch iets aan hebt. Het recht kan op allerlei manieren gebruikt worden maar het recht inzetten om tot een rechtvaardige samenleving te komen, is iets dat mij erg interesseert. Hoe kunnen die regels op papier de samenleving beter maken?'
Dr. Esther Plantinga (Diergeneeskunde, UU)
“Ik ben natuurlijk ooit dierenarts geworden vanwege mijn passie voor dieren. Ik wilde graag een wezenlijke bijdrage leveren aan hun welzijn. Al snel kwam ik erachter dat voeding daar een hele belangrijke rol in kan spelen. Zoals wel eens gezegd wordt: 'wat je voedt, dat ben je'. Ik wil onderzoeken of dat werkelijk zo is en hoe we met voeding dieren gezonder kunnen maken en ziekten kunnen voorkomen. […] Ik wist al heel erg jong dat ik graag dierenarts zou worden, dus daar heb ik ook alles voor gedaan. Achteraf gezien is de voorstelling die je hebt als kind eigenlijk wel heel anders dan de werkelijkheid, maar desalniettemin ben ik zeer blij dat ik deze weg heb bewandeld.”
Dr. Steven Chamuleau (Cardiologie, UMC Utrecht)
'Ik ben als cardioloog bezig met patiëntenzorg. Cardiovasculaire hartziekten vormen het grootste probleem dat in de (Nederlandse?) gezondheidszorg speelt en we kunnen hier nog een heleboel dingen verbeteren. De afgelopen jaren ben ik in de stamcelgeneeskunde terecht ben gekomen: het onderzoeksveld waarin we proberen het hart te regenereren. Met dit onderzoek proberen we een grote groep mensen die hartfalen hebben – en het gaat dan om honderden duizenden patiënten - wat meer toekomst te bieden dan ze nu hebben. De combinatie te kunnen maken tussen klinische zorg en onderzoek: dat is mijn drive.Er kunnen grote sprongen gemaakt gaan worden!'
Prof. dr. Liesbeth Woertman (Psychologie, UU)
“Als psycholoog val ik natuurlijk helemaal stil bij de vraag naar mijn drijfveren… Ja, wat drijft mij? Ik wil erg graag begrijpen, maar mijn aanvankelijke motivatie om de wetenschap in te gaan, was veel meer een soort verbazing, een soort verbijstering over dat ik mij als mens zo verschillend kan voelen en zo verschillend kan denken over mezelf. Hoe kan het nou dat ik over hetzelfde verschijnsel de ene dag snikkend op de bank zit, terwijl ik het andere moment denk van 'ach, laat maar'? En andere mensen zagen weer iets heel anders als ze naar mij keken. Dus het is meer een soort fascinatie voor de psychologie, de verschillende manieren waarop ik mezelf en anderen mij waarnemen.”
Dr. Peter Kuipers Munneke (Polaire Meteorologie, UU)
“Ik ben eigenlijk natuurkundige. Op een gegeven moment ben ik een zijpad ingeslagen in de richting van het klimaatonderzoek. Wat ik zo fascinerend vind aan het weer en aan het klimaat, is dat de werkelijkheid zich eigenlijk op twee verschillende manieren bij je aandient. Als natuurkundige zie je al die prachtige formules waar je ontzettend aan kunt rekenen en waar uiteindelijk een fantastische oplossing uitkomt. Er zit vaak hele elegante wiskunde achter de stromingen van het weer, van de lucht, neerslagpatronen – dat soort dingen. Aan de andere kant kun je het weer in al zijn facetten meemaken als je gewoon buiten gaat staan. Het kijken naar wolken is iets wat je eindeloos kan doen. Wat ik zelf heel interessant vind zijn optische verschijnselen in de lucht: regenbogen, halo's. Allerlei dingen die je zowel kunt bekijken en waar je passie voor kunt hebben door ernaar te kijken, maar waar nog een extra dimensie aankomt als je begrijpt waarom die prachtige kleuren of waarom die prachtige sneeuwvlokken zich aandienen op die manier. Het is genieten en begrijpen.”
Dr. ir. Melanie Peters (directeur Studium Generale)
'Ik ben ingenieur en zat diep in het kankeronderzoek. Ik heb dat op verschillende plekken gedaan. Ik heb me ingezet voor patiënten en consumenten vanuit de consumentenbond, vanuit het ministerie van landbouw om te kijken naar diergeneesmiddelen en hormonen en hoe die minder in het vlees kunnen voorkomen. Ik heb bij Shell geprobeerd ervoor te zorgen dat de werknemers van Shell minder met gevaarlijke stoffen hoefden te werken. Als directeur van Studium Generale Utrecht wil ik de universiteit maatschappelijker maken. Niet alleen op mijn eigen vakgebied met gifstoffen maar op allerlei manieren en in alle vakgebieden. We maken kennis uiteindelijk voor de maatschappij. Die kennis moeten we delen en daarnaast moeten we anderen uitnodigen om daarover mee te denken. Daarom maken we een programma waarin iedereen welkom is om te komen luisteren en mee te praten. Ik probeer de ervaring die ik zelf heb opgedaan weer door te geven. Ik ben (inderdaad, zoals interviewer zegt) een wereldverbeteraar en een enorme activist, moet ik zeggen!'
