Want het valt nog niet mee om een gelukkige relatie te behouden, aldus dr. Esther Kluwer tijdens haar lunchlezing voor de serie Geloof hoop en liefde, over de rol van vergeving binnen relaties.
Need to belong
We hebben allemaal de fundamentele behoefte aan het vormen en handhaven van hechte, stabiele en interpersoonlijke relaties. We hebben maar een paar van deze hechte relaties nodig om onze need to belong te bevredigingen, maar ze zijn essentieel voor menselijk welzijn. Uitsluiting – bijvoorbeeld een vertrouwensbreuk door overspel – leidt direct tot negatieve emoties zoals jaloezie, eenzaamheid en boosheid. Vergeving kan in zo'n geval verlossing bieden.
De drie W's van vergeving: wat, wanneer en waarom
Wat
Vergeving is niet hetzelfde als vergeten. Je erkent dat iets gebeurd is en dat het je gekwetst heeft, maar je laat het je niet langer storen. De negatieve gevoelens ten aanzien van de overtreder nemen af en er komt weer ruimte voor positieve gevoelens.
Wanneer
Onderzoek wijst uit dat mensen meer geneigd zijn om een ander te vergeven als zij een hechte band met de overtreder hebben. Het hoge niveau van commitment zorgt ervoor dat mensen – na bijvoorbeeld hun eerste reactie van boosheid – kunnen kijken naar het relatiebelang en niet alleen naar hun eigen belang; gelijk krijgen bijvoorbeeld. Ook zijn mensen eerder geneigd de ander te vergeven als het een incident was – jouw verjaardag vergeten door drukte op het werk – dan als het een karaktertrek is.
Waarom
Door iemand te vergeven verlies je negatieve gevoelens en dat heeft een positief effect op het welzijn, zowel mentaal als fysiek. Door te vergeven wordt de relatie uiteindelijk ook beter. Het hebben van wraakgevoelens daarentegen, levert veel psychologische stress op met bijbehorende effecten op het welzijn. Dat komt doordat je verder wil met de ander, maar de ander niet vergeven hebt, wat weer een intern conflict oplevert. Dit alles geldt alleen voor relaties met een hoge commitment. Wanneer er sprake is van een lage commitment zijn er op de lange termijn geen positieve effecten te bemerken van vergeving of negatieve wanneer je niet vergeeft.
Wat leren we ervan?
Wetenschap leert ons dat het aangaan van hechte relaties essentieel is voor ons welzijn en dat het soms noodzakelijk is om de ander te vergeven, willen we een waardevolle relatie behouden en onszelf op de lange termijn niet tekort doen. Wanneer een relatie toch sneuvelt en vergeving niet meer plaats kan vinden binnen de relatie kan benefit finding soelaas bieden. Dat betekent de aandacht verleggen van de negatieve dingen naar de positieve dingen. Daardoor krijg je meer inzicht in de situatie en kunnen nieuwe kansen en doelen zich aandienen. Als dat zover is, kun je oude situatie loslaten en ontstaat er ruimte voor de toekomst.
Meer weten over wat de wetenschap te vertellen heeft over de rol van vergeving binnen relaties? Kijk dan hier de lunchlezing van dr. Esther Kluwer terug. Of lees verder over vergeving bij Vergeven, vergelden, verraden en Tot tien tellen: tijd voor vergeving.
