Studium Generale van de Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht brengen samen een serie actuele en duidende debatten. Praat mee over ontwikkelingen in de politiek, samenleving en het hoger onderwijs die voor studenten en medewerkers van beide instellingen van invloed zijn. Over de toekomst van studie, werk en leven. Inclusief een gratis broodje.

Woensdag 18 april

Uithofdebatten: 'Hoger onderwijs voor weinig'
Over de toekomst van studiefinanciering en een leven lang leren

Ooit was 'hoger onderwijs voor velen' een breed gedragen maatschappelijk ideaal. Sterker nog, brede toegankelijkheid van hoger onderwijs was misschien wel dé uiting van beschaving waarmee verschillende landen zich meenden te kunnen onderscheiden van de rest van de wereld. Studenten, politici en vertegenwoordigers van de instellingen HU en UU gaan tijdens het Uithofdebat op 18 april met elkaar de discussie aan over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs, waarbij met een schuin oog gekeken wordt naar de nieuwe werkelijkheid die uit de hoge hoeden van het Catshuis-overleg tevoorschijn (lijken te) worden getoverd.

Inleiding door:
- Marlies Strieder, studentendecaan HU

Panel:
- Frank Steenkamp, hoofdredacteur Keuzegids
- Max Patelski, UU-student en bestuurslid ISO
- Paul van Soest, HU-student en lid Centrale Medezeggenschapsraad en leraar voortgezet onderwijs (havo/vwo/gymnasium)

---

Woensdag 14 maart
Uithofdebatten: Open access
Wetenschappelijke resultaten, voortkomend uit onderzoek aan de universiteit, verschijnen in dure tijdschriften. Moeten die niet vrij te raadplegen zijn voor iedereen? Voor andere onderzoekers, maar ook voor studenten en het geïnteresseerd publiek. Discussieer mee over open access en de toegang tot wetenschap. Drs. Anja Smit
(directeur Universiteitsbibliotheek, UU), prof. dr. Joris van Eijnatten (Cultuurgeschiedenis, UU en ontvanger van een NWO-beurs voor het opstarten van International Journal for History, Culture and Modernity, een nieuw open access-tijdschrift), prof. dr. Huib de Jong (College van Bestuur Hogeschool Utrecht) en Sam Bruinsma (vicepresident Business Development & E-Publishing, Brill Uitgeverij) gaan op 14 maart met elkaar in gesprek over open access.

Een goed gesorteerde bibliotheek is tienduizenden euro's per jaar kwijt aan wetenschappelijke tijdschriften. Wetenschappers die op zoek gaan naar bronnen voor hun onderzoek, betalen zich blauw aan dure artikelen, terwijl ze zelf heel weinig verdienen aan hun publicaties. Wetenschappelijk onderzoek wordt grotendeels betaald van ons belastinggeld, dus zouden de resultaten dan niet voor iedereen en overal vrij toegankelijk moeten zijn, niet alleen voor de wetenschappers zelf maar ook voor burgers? Individuele wetenschappers, de universiteiten, subsidieverstrekkers, uitgeverijen: ieder heeft zijn eigen belangen, die vaak tegenstrijdig zijn.

Het ideaal van open access draait om het streven naar vrijheid. Dat is nog lang niet gerealiseerd. Alle universiteiten en hogescholen tekenden de 'Berlin Declaration on Open Access', waarmee ze zich scharen achter de doelstelling onderzoeksoutput kosteloos toegankelijk te maken voor iedereen. En toch staat niet iedereen te springen om zijn met bloed, zweet en tranen verzamelde data zo makkelijk openbaar toegankelijk te maken. Houden ze hun werk dan nog wel in eigen hand?

Publicaties verschijnen meestal in druk bij commerciële uitgeverijen, die zo de winst opstrijken van het werk van de wetenschapper. Deze uitgeverijen zien hun functie en de hoge prijzen echter als noodzakelijk. Zij controleren en selecteren de artikelen immers met uiterste zorg. Open access werkt zonder die controle en selectie, wat zou leiden tot 'verschraling van de wetenschap'. Wetenschap kan veel transparanter, ook zonder de tussenlaag van kostbare uitgeverijen. Uiteindelijk zou iedereen daarvan profiteren.