Van wie is het vrouwenlichaam?
Afgelopen weekend was het Internationale Vrouwendag, een dag waarop we stilstaan bij de vooruitgang van vrouwenrechten. Dit werd door het hele land groots gevierd, met als klapstuk de Feminist March in Amsterdam die ruim 15.000 mensen trok. De organisatie betoogt dat de massale opkomst laat zien dat feminisme “relevanter is dan ooit.” Want van over de hele wereld komt de afgelopen tijd een tegenreactie op gendergelijkheid en vrouwenrechten. De conservatieve golf vanuit Amerika, die zich uit in het ‘Project 2025’ van Trump, begint namelijk ook over te waaien naar Nederland. Hoog tijd dus om onze samenleving, die voornamelijk ingericht is voor én door mannen, eens goed onder de loep te nemen: 3 ongelijkheden uitgelicht.
Ontworpen voor de man
Stel je eens voor dat je een vrouw bent en ook je spandoek met de tekst “Mansplain anders ff waarom ik hier sta” uit de kast hebt getrokken om mee te lopen met de Feminist March. Grote kans dat je op een gegeven moment moet toiletteren, maar weet nog maar eens een openbaar toilet te vinden waar jij met gerust hart je behoefte kan doen. Voor mannen zijn er genoeg plaskrullen te vinden in het centrum, maar voor vrouwen zijn er vaak nauwelijks opties. Helaas is dit niet het enige in onze samenleving dat is ingericht op slechts het mannenlijf.
Gezondheidskloof
In de medische wereld is er een grote gezondheidskloof tussen man en vrouw en duurt het soms wel acht jaar (!) voordat er een juiste diagnose wordt gesteld bij vrouwspecifieke aandoeningen, zoals de menopauze. Volgens filosoof Marjolein de Boer (Tilburg University) is de menopauze zo’n groot taboe omdat er een aantal onderwerpen samenkomen die al een taboe zijn, zoals menstruatie, afgenomen libido en ouder worden. 'Vrouwenkwalen' zijn dus een taboe en het merendeel van medisch onderzoek is gebaseerd op data verzameld bij mannen. Gelukkig komt hier steeds meer aandacht voor. Afgelopen week opende het Erasmus MC een onderzoekscentrum speciaal gericht op zorg voor vrouwen.
Beperkte data
In een samenleving waarin we steeds meer overlaten aan algoritmes is het extra belangrijk om alert te zijn waarmee we dat systeem eigenlijk voeden. Zo vertelt lector AI & society dr. Maaike Harbers (HU Amsterdam) hoe het recruitmentalgoritme van Amazon de opdracht kreeg de beste kandidaten voor vacature te selecteren en… alleen maar witte mannen aandroeg! Het systeem was getraind met bestaande personeelsdata, en dit was de groep die het meest carrière had gemaakt in het bedrijf. En drie weken geleden nog, tikte het College voor Rechten van de Mens Facebook op de vingers voor genderdiscriminatie omdat vrouwen vooral vacatures voor juf of kapper te zien kregen en mannen vacatures voor monteur en elektricien. Ongelijkheden en stereotypes worden hierdoor benadrukt en in stand gehouden.
Het is dus van belang om deze ongelijkheden ter sprake te brengen en taboes rondom vrouwenemancipatie te doorbreken. Tijdens de avond “It’s a mans world” praat Harbers samen met filosoof en socioloog Dr. Marjolein de Boer en gender-activist Geerte Piening over hoe mannen vaak de norm zijn en vrouwen de uitzondering. Hoog tijd om daar verandering in te brengen!
