Problemen in de jeugdzorg: waar ligt de oplossing?

Het is ernstig gesteld met de zorg voor jongeren met complexe psychiatrische problemen. Ondanks een sterke roep om meer verbinding en betekenisvol contact voor deze doelgroep, worden de jongeren in de kliniek juist voortdurend geconfronteerd met extreem isolement en denigrerende opmerkingen van medewerkers. Hoe vinden we een weg naar een betere jeugdzorg?
Leestijd 2 minuten — Di 12 maart 2024
Zorgen over de zorg

Onlangs bezocht de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd twee zogenoemde Zikos-afdelingen (Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie) en sloeg alarm: de zorg voor jongeren met complexe psychiatrische problemen schiet tekort. Op deze afdelingen bevinden zich jongeren van twaalf tot achttien jaar met complexe gedragsproblemen die samenhangen met een psychiatrische crisis. De zorg voor deze jongeren wordt gekenmerkt door isolement: jongeren zijn dagelijks meer dan 20 uur afgezonderd en worden hardnekkig in bedwang gehouden. Hoogleraar Jeugdrecht Mariëlle Bruning is geschrokken van de signalen en vertelt aan Nieuwsuur: "Deze jongeren komen binnen in de hoop dat ze eindelijk een behandeling krijgen. In werkelijkheid stappen ze een repressief klimaat binnen dat lijkt op de strengste gevangenissen. Dat kan leiden tot nog ernstigere trauma's."

Hoe redden we de jeugdzorg? Daarover spraken wij in 2023 met onder anderen jeugdpsychiater prof. dr. Floortje Scheepers (UMC Utrecht). Zij stelt: “Het is eigenlijk een heel rare oplossing om iets daar waar het ontstaat weg te halen, het ergens anders proberen te ‘fixen’ en dan weer terug in de maatschappij te plaatsen.” Volgens Scheepers moeten we ons afvragen hoe het komt dat er zoveel jongeren met psychische problemen bij jeugdzorg terechtkomen en wat we daar als maatschappij aan kunnen doen. Zij komt met een opvallende oplossing die haaks staat op de realiteit: “Ik denk dat we de oplossing niet alleen in de jeugdzorg zelf moeten zoeken. We moeten als samenleving aan de slag met het bouwen van een stevig fundament voor verbinding, op zoek naar meer sociale cohesie. Zo krijgen kwetsbaarheid en zorgen voor elkaar weer een plek in de maatschappij.”

Wil je meer te weten komen over de problematiek in de jeugdzorg? En ben je benieuwd naar de oplossingen? Kijk het gesprek met onder anderen Scheepers terug.