Aanstaande woensdag mag stemgerechtigd Nederland naar het stemhokje om te stemmen, twee keer mag je het rode potlood gebruiken: om te stemmen over de gemeenteraadsverkiezingen én over de nieuwe inlichtingenwet tijdens het referendum. Ondertussen probeert de regering het raadgevend referendum af te schaffen. En dat ziet drs. Niesco Dubbelboer (Stichting Agora Europa), grondlegger van de Wet Raadgevend Referendum, met lede ogen aan. "Men wil het afschaffen omdat het ongemakkelijk is. Belachelijk! Politiek is er niet voor bestuurders, maar voor ons, het volk", zegt hij tijdens de lezing 'Democratie geschikt/ongeschikt'. Hij pleit juist voor meer inspraak van burgers.
Demofobie
Al decennialang willen burgers meer invloed op wat er gebeurt in Den Haag en het raadgevend referendum is volgens Dubbelboer een goed middel. De wil tot afschaffing is volgens hem illustratief voor de opkomst van 'demofobie', iets wat raakt aan de democratische crisis. "Het gaat over verschil tussen hoog- en laagopgeleiden. Machteloze mensen willen graag machtsmiddelen en hoogopgeleiden schrikken daarvan. Ze gaan twijfelen over het inzetten van democratische middelen." Met de afschaffing van referenda wordt een mogelijkheid tot participatie van burgers tussen verkiezingen door afgenomen.
Ontevredenheid
En dat terwijl 95% (!) van de Nederlanders het belangrijk vindt om in een democratie en rechtstaat te leven. Ze hechten ook belang aan het feit dat er gelijke rechten zijn voor minderheden. Daarmee scoren we stelselmatig hoger dan de meeste andere landen. Toch zijn veel Nederlanders ontevreden over de politiek. Het vertrouwen in de politiek schommelt rond de 50%. Maar wat zegt dat? Politicoloog prof. dr. Tom van der Meer (UvA): "De Franse filosoof Pierre Rosanvallon heeft wel eens gezegd dat je in een democratie juist die scepsis wil." Die zorgt er namelijk voor dat kiezers gaan kiezen.
Lokale verkiezingen
Door dit wantrouwen denken we kritisch na over welk vakje we rood kleuren. En woensdag kun jij laten weten wat jij wilt, op lokaal niveau. Dat is net zo relevant als laten weten wat je wilt op landelijk niveau. De rol van de lokale bestuurders wordt steeds groter, doordat steeds meer taken naar gemeentelijk niveau worden overgeheveld. Daarnaast gaat 'het lokale' iedereen aan, of zoals Arjo Klamer, hoogleraar culturele economie (EUR) en wethouder in Hilversum, betoogt: 'Politiek begint zodra we onze deur uit gaan'. Niesco Dubbelboer vindt de democratie nog niet af, naast lokale partijen zouden we ook de burgemeester moeten kunnen kiezen. "Er zijn genoeg substantiële zaken, rond veiligheid, samenleven, festiviteiten in de stad en het kalmeren van spanningen tussen bevolkingsgroepen, waar de burgemeester over gaat. Genoeg om te legitimeren dat wij de kandidaten van tevoren willen leren kennen", schrijft hij in het Parool. Dubbelboer pleit voor een democratisch initiatief waarbij de burger inspraak heeft in het kiezen van een nieuwe burgemeester.
De hele lezing 'Democratie geschikt/ongeschikt' kun je terugkijken.
