Voelde ik nou mijn telefoon trillen?

Fantoomtrillingen of zelfs fantoomgeluiden herken je misschien. Je bent er zeker van dat je een bericht ontvangt, kijkt...maar niets. Een hersenwetenschapper legt uit hoe dit kan.
Leestijd 2 minuten — Ma 15 januari 2018

Hersenwetenschapper Mascha Linszen (UMC Utrecht) vertelt in het AD dat je dan aan het hallucineren bent. Onze waarneming bestaat volgens Linszen uit twee onderdelen. Een deel van onze waarneming wordt gevormd door de informatie die onze hersenen binnenkrijgen via onze zintuigen. Dat zijn bottom-up waarnemingen. Daarna vullen onze hersenen zelf die informatie aan op basis van informatie uit ons geheugen, uit eerdere ervaringen of uit emoties die we op dat moment voelen, de top-down waarnemingen. Meestal gaat dit goed. Dankzij dit systeem lukt het je bijvoorbeeld in een drukke kroeg - waar veel omgevingsgeluiden door het gesprek heen gaan - je gesprekspartner nog kan verstaan. Maar je hersenen maken af en toe ook fouten in het aanvullen van informatie. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je denkt dat je telefoon trilt. Volgens Linszen verwachtte je op dat moment waarschijnlijk een berichtje te ontvangen. Of hoopte je het...

Als dove toch horen

Tijdens het Betweter Festival vertelt Linszen tijdens haar lezing 'Is het altijd stil als je doof bent?' dat ook doven en slechthorenden geluiden kunnen hallucineren. De informatie die in je bottom-up waarneming ontbreekt wordt door je hersenen namelijk aangevuld. Uit onderzoek bleek er een verband te zijn tussen gehoorverlies en auditieve gehoorshallucinaties: hoe ernstiger het gehoorverlies, hoe hoger het percentage auditieve gehoorshallucinaties. En dat kan heel vervelend zijn. Sommige slechthorenden horen bijvoorbeeld non-stop een bepaalde melodie of geroezemoes. Linszen sluit haar lezing daarom af met een goede tip: “Doe oordopjes in op feestjes, zodat je over een paar jaar nog steeds naar je favoriete muziek kan luisteren, en deze ook zelf weer uit kan zetten.”

De hele lezing van Linszen kan je hier terugkijken! Of blader door ons archief 'Psyche en het brein'.