Nieuwe wetenschappen

Bestaat jouw opleiding over vijf jaar nog?
Leestijd 2 minuten — Do 18 december 2014

Stagiaire Iris Korvemaker onderzocht welke nieuwe vakgebieden en nieuwe visies er ontstaan binnen wetenschappelijke disciplines. Komende weken schrijft ze hier blogs over, dit is de eerste in de reeks.

Het kan zijn dat jouw opleiding over vijf jaar niet meer bestaat. Elk jaar starten er gemiddeld vijf nieuwe bachelor opleidingen en 18 nieuwe masteropleidingen, maar verdwijnen er ook gemiddeld vier bachelor en acht masteropleidingen. Wetenschap is constant in beweging. 'Oude' wetenschapsgebieden maken plaats voor 'nieuwe' wetenschapsgebieden. In de reeks 'Nieuwe wetenschappen' neem ik je mee op het pad dat de wetenschap inslaat.

Wetenschap leider of volger?

Samenlevingen veranderen met de tijd en de wetenschap ook. Maar veranderen disciplines en opleidingen door de maatschappij, of verandert de maatschappij door nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen? Het verleden laat voor beide stellingen bewijzen zien. "De wetenschap is geen leider, eerder een volger", concludeerde bekende primatoloog Frans de Waal in zijn lezing bij Studium Generale. "Na de Tweede Wereldoorlog was veel onderzoek gericht op agressie en geweld, in de jaren '80 lag de focus op zelfzuchtigheid door de opkomst van kapitalistische markt, en nu na de crisis op solidariteit". Rutger Bregman zal het met De Waal eens zijn, want hij schreef: 'De wereld verandert sneller dan ooit, maar de ideeën blijven achter'. Het verleden laat zien dat een wetenschappelijke ontdekking ook kan zorgen voor een verandering in de maatschappij. Biotechnologisch onderzoek ontketende een revolutie in de landbouw door de ontdekking van genetische modificatie. Wie weet wat voor gevolgen nanotechnologie zal hebben op bijvoorbeeld de medische sector? Tussen wetenschap en samenleving is er tweerichtingsverkeer, zij beïnvloeden elkaar constant.

De wetenschap naar geluk

Wat zijn de huidige ontdekkingen in de wetenschap? Zijn deze leidend of volgend? Volgende week staan de gelukwetenschappen in de spotlight. Positieve psychologie ontwikkelt zich razendsnel. Gelukprofessoren halen de kranten en een geluksambassadeur zat bij 'De Wereld Draait Door', ook in wetenschappelijk onderzoek zien we een verschuiving van onderzoek van 'negatieve symptomen' naar onderzoek van 'positieve symptomen'. Wat houdt deze ontwikkeling in, hoe meetbaar is geluk?