The next generation
Waarom is Redmond O'Hanlon eigenlijk geen bioloog geworden? Hij reist immers over de hele wereld, bezoekt de meest prachtige natuurgebieden en één van zijn grootste helden is de evolutiebioloog Charles Darwin. Toch zag hij af van een carrière in de natuurwetenschap, en studeerde hij in plaats daarvan Engelse literatuur in Oxford. Zo trainde hij zich in schrijven in plaats van in rekenen en meten. Deze studie in de vertelkunst zorgt er echter voor dat hij in de laatste lezing in de reeks The next generation in het debat rondom duurzaamheid weet te inspireren.
Verhalen vertellen
O'Hanlon is een verhalenverteller in hart en nieren, en zijn visie op de natuur maakt hij dan ook kenbaar via anekdotes. De wetenschapshistoricus en reiziger heeft in een grote, verweerde leren tas een aantal van zijn lievelingsobjecten meegenomen. Zo is daar de hagfish: een vissoort die al miljoenen jaren bestaat, op duizenden meters diepte leeft, en daar weet te overleven door kleverig slijm af te scheiden. Ook toont O'Hanlon de toothpick fish, een klein visje dat leeft in tropische rivieren en dat kan voorbestaan door zich binnen te dringen bij andere vissen. En een enkele keer door binnen te dringen bij een mens. De dieren die O'Hanlon laat zien zijn verre van schattig of knuffelbaar. Hij wilt hiermee laten zien wat voor wonderlijke, ongelofelijke wezens er op de aarde bestaan. Eigenlijk toont hij hiermee ook de zelfredzaamheid van sommige diersoorten aan. De natuur is niet alleen broos en kwetsbaar, maar soms ook om van te gruwelen. Dat is juist een aspect dat we moeten koesteren.
O, vrouwen
Toch maakt O'Hanlon zich grote zorgen over het voortbestaan van onze natuur. Hij denkt dat de mens de eerste soort ooit zal zijn die zichzelf uitroeit. En niet alleen zichzelf, maar de hele biodiversiteit. Dan zal blijken dat alleen de kakkerlak bestand is tegen de verwoesting van het milieu. Ondanks deze wat sombere schets van de toekomst, ziet O'Hanlon wel degelijk ruimte voor verbetering. Een deel van de verantwoordelijkheid ligt bij de vrouwen. Het is immers de vrouw die kiest welk mannetje ze wilt. Dus als een vrouw besluit dat duurzaamheid sexy is, dan zal het mannelijke deel van de bevolking zich hier naar schikken. Zo kan er door een proces van evolutie een duurzame mensensoort ontstaan.
Verdeel en heers
Een concretere suggestie is het veranderen van de wetgeving omtrent de oceaan. Dat is ontzettend belangrijk en makkelijk uit te voeren, stelt O'Hanlon. Op dit moment is de oceaan van iedereen, zodat niemand verantwoordelijkheid neemt. Dat moeten we aanpakken. Elk land met een kust krijgt een aangrenzend stuk zee onder beheer, waarvoor zij zorg dragen. Ook krijgt elke vissersvloot een inspecteur aan boord die in de gaten houdt op welke plekken er sprake is van overbevissing. Op die manier kan de biodiversiteit van de oceaan in stand worden gehouden: van de majestueuze walvissen tot de weerzinwekkende hagfish. Een paar weken geleden ontvouwden Carel Drijver en prof. dr. Alex Oude Elferink het idee om het bestaande recht te gebruiken en om te kijken welke handvaten dat al biedt.
Of hij nu praat over walvissen, vrouwen of zijn favoriete vogel, O'Hanlon boeit. Met zijn talloze verhalen geeft hij een nieuw perspectief op de natuur. Het is een rauw, ietwat vuig beeld, waaruit onmiskenbaar een passie spreekt voor de natuur in al haar gedaantes. Liefde voor de natuur in al haar verschijningsvormen moet je eigenlijk, volgens O'Hanlon, al van jongs af aan meekrijgen en vanuit die interesse ga je later interesseren voor de rationele concepten als duurzaamheid, nudging of ecologische kringlopen. Allen intrigerende onderwerpen waar we de afgelopen zeven weken over spraken met wetenschappers en mensen die campagne voeren voor het behoud van onze planeet.
Bekijk de lezing 'Duurzame helden' ter inspiratie.
