Prof. Dick Swaab, die 16 februari sprak bij Studium Generale, lijkt hieraan te refereren met de titel van zijn bestseller Wij zijn ons brein. Anderen lijken het hier niet mee eens te zijn. In het NRC Handelsblad van 12 februari stelt Jan Derksen dat verlangens, idealen en het geweten verder reiken dan hersenfuncties en neuronen. Ook de context en de ervaring spelen een cruciale rol. De hersenen alleen zeggen dus nooit genoeg.

Studium Generale besteedt uitgebreid aandacht aan dit vraagstuk. Zo sprak dr. Rik Smits, die onlangs de LOT-populariseringsprijs won, in de reeks Het brein over de relatie tussen taal en de hersenen. Hij stelde dat de menselijke taal niet voortgekomen is uit dierlijke communicatie, maar een direct gevolg is van de groei in hersencapaciteit bij de moderne mens. Zo veranderde ook de manier waarop wij onze omgeving zien. In dezelfde reeks stelde dr. Jan Sleutels echter dat bewustzijn ontstaat door omgangstaal. Een volkspsychologische benadering is daarbij meer van belang dan neurologische verklaringen. De oude Grieken dachten anders dan wij, en wijzelf, levend in een snel veranderende communicatiemaatschappij, zijn ook aan veranderingen in ons bewustzijn onderhevig.

Dit seizoen staat tijdens de lunchlezingen de grens tussen lichaam en geest centraal. Bestaat deze überhaupt? Afgelopen woensdag stelde prof. Marcus Düwell de vraag wat de mens nu eigenlijk is. We zijn een biologisch, cultureel en moreel wezen, maar hoe verhouden die 'zelven' zich tot elkaar? In de aanstaande lunchlezing op woensdag 23 februari gaat dr. Thomas Müller in op de vrije wil. Als de mens echt wordt gestuurd door processen in zijn hersenen, hoe zit het dan met de vrije wil? Door filosofie te combineren met inzichten uit de neurowetenschap, opent Müller nieuwe perspectieven op deze aloude vraag. Kom ook naar de lunchlezing en discussieer mee: zijn wij ons brein, of meer dan dat?