De voorbije maanden heeft het landelijke platform ‘WO in actie’ aandacht gevraagd voor de onderfinanciering van de universiteiten. Echt geluisterd wordt er nog niet. Dus ging een grote groep wetenschappers staken, voor het eerst in de geschiedenis. Afgelopen vrijdag trok het platform voor een protest naar Den Haag. Zo’n 2000 wetenschappelijk medewerkers en studenten kwamen erop af.
Sommige deelnemers droegen een rood vierkant, dat een internationaal symbool tegen de bezuinigingen op hoger onderwijs is. Dat is namelijk wat hen dwars zit: het kabinet weigert aangekondigde bezuinigingen te schrappen. Bovendien zei de minister van Financiën onlangs dat hij nieuwe bezuinigingen niet uitsluit. “Het is funest voor universiteiten om nog verder te bezuinigen,” zegt hoogleraar en organisator van actiegroep WO in Actie Rens Bod in een interview in De Volkskrant. De werkdruk zal verder stijgen en de kwaliteit van het onderwijs neemt af.
Werkdruk
Volgens de universiteitsvereniging VSNU daalde de rijksbijdrage per student sinds 2000 van 20.000 euro naar 15.000 euro. Of universiteiten hierdoor steeds armer worden, is onderwerp van discussie. “Hier kunnen we eindeloos over steggelen”, zegt Bod in het interview. “Maar wij zien gewoon dat de werkdruk toeneemt.” Uit een onderzoek van wetenschapsvakbond VAWO en de FNV bleek vorig jaar dat bijna 70 procent van het personeel op universiteiten de werkdruk als hoog tot zeer hoog beoordeelt. 60 procent zegt lichamelijke of psychische klachten te hebben gehad door te hoge werkdruk.
En hoewel het aantal masterdiploma's tussen 2003 en 2016 toenam met 57 procent en het aantal promoties steeg met 86 procent, nam het aantal hoogleraren slechts toe met 16 procent, meldde het Rathenau Instituut begin dit jaar. Docenten krijgen hierdoor steeds meer studenten onder hun hoede. Dit zorgt niet alleen voor meer druk bij docenten, ook studenten hebben er last van. (Te) grote werkgroepen, weinig persoonlijk contact met docenten en alleen begeleiding op afstand.
Hiernaast is onderwijs steeds meer een ondergeschoven kindje geworden op de universiteit, stelde student Floor van der Hout in haar blogserie voor Studium Generale over de ideale universiteit van de toekomst. De focus komt steeds meer op onderzoek te liggen, omdat er een hoge publicatiedruk is. De kwaliteit van het onderwijs is hierdoor achteruit gegaan.
Resultaat
“Beter onderwijs kan alleen met meer geld of met minder studenten,” stelde Werner Raub, voormalig decaan van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht, op de avond ‘De Universiteit op Stelten’. En zo te zien zal het aantal studenten de komende tijd niet verminderen.
WO in Actie heeft daarom twee eisen: dat er een streep gaat door de aangekondigde bezuiniging van 183 miljoen euro per jaar. En dat de overheidsbijdrage terugkeert naar het niveau van het jaar 2000. Dat betekent: jaarlijks 1,15 miljard euro erbij.
Concreet resultaat heeft de betoging nog niet opgeleverd, behalve een uitnodiging van de minister om in gesprek te gaan. “We gaan kijken wat we verder gaan doen,” zegt Bod. “Ik sluit een volgende staking niet uit”.
Lees ook de blogserie over hoe de ideale universiteit van de toekomst er uit zou moeten zien.
