Wetenschap in Hollywood: over de zin en onzin van wetenschap in films.
Met stip op één in de lijst van favoriete onderwerpen voor sciencefictionfilms staat buitenaards leven. Over het algemeen kun je stellen dat Hollywood weinig vindingrijk is in het weergegeven van aliens of marsmannetjes. Grote hoofden, zwarte ogen, huidskleur groen of grijs. Verder is hun voorkomen opvallend menselijk met twee armen met handen en vingers, en twee benen. Dit zou betekenen dat deze wezens een bijna identiek evolutionair proces zouden doormaken als wij aardbewoners. Zeer onwaarschijnlijk, gezien de ongelooflijke grootte van de kosmos met zijn oneindige mogelijkheden. Toppunt is de film Signs (1999) waarin aliens hun komst kenbaar maken met behulp van graancirkels en uiteindelijk af te weren zijn met water. Niet slim van die aliens om een planeet te veroveren die voor 75% uit water bestaat en de mens als voedsel te willen gebruiken, terwijl je allergisch bent voor het hoofdbestanddeel…
Uiterlijk
Dat menselijke uiterlijk is iets wat er niet uit lijkt te gaan; zelfs de aliens in de film Alien (1979) en alle vervolgen daarop, zijn ondanks hun angstaanjagende kaken en overtollige slijm eigenlijk best wel zoals jij en ik. Zo hebben ze een gezicht – weliswaar met wat rare uitsteeksels eraan – maar een gezicht is een typisch kenmerk voor zoogdieren. Er zijn al genoeg dieren op ónze planeet te vinden die geen gezicht hebben maar die toch zeer vergelijkbaar DNA hebben, zoals wormen, kwallen. Maar ook andere levende organismes zoals bomen hebben geen gezicht. Waarom zouden wezens van een andere planeet er dan uit zien zoals wij? Misschien is de geloofwaardigste representatie van buitenaards leven die in The Blob (1958), een B-film waarin een levensvorm die nog het meest lijkt op een gigantische drilpudding, alles en iedereen opeet.
Wetenschappers die zich bezighouden met buitenaards leven zoeken niet in eerste instantie naar groene mannetjes, maar eerder naar bacteriën of andere eenvoudige levensvormen. Zo sprak dr. Daphne Stam in de reeks Iets nieuws onder de zon over de mogelijkheid en waarschijnlijkheid van leven op exoplaneten. Volgens Stam zijn wij niet alleen, maar wel eenzaam en onvindbaar. Onze Melkweg is slechts een van de honderd miljard sterrenstelsels. Volgens de vergelijking van Drake zijn er minstens zeshonderd technologische, communicerende beschavingen naast die van ons. Je kan de hele lezing over mogelijk buitenaards leven hier terugkijken.
Contact
Niet alleen de vraag of we alleen zijn blijft fascineren, maar ook of we eventuele buitenaardse wezens zullen ontmoeten en hoe we daar dan mee kunnen communiceren. Deze mijmeringen zijn voer voor Hollywoodentertainment en lijken te vallen onder de categorie pseudowetenschap. Dat is deels waar, maar er zijn ook 'echte' wetenschappers, zoals astronomen, die zich bezighouden met de vraag hoe zo'n directe ontmoeting (een zogenaamde close encounter of the third kind) dan zou zijn. Zo is er het SETI-instituut, opgericht door astrofysicus Carl Sagan, dat onder andere zoekt naar opzettelijke signalen van ander leven door radiosignalen op te vangen en met telescopen het heelal af te speuren. De film Contact (1997) is gebaseerd op het gelijknamige boek van Sagan. De film blinkt uit in kloppende natuurkunde, gebaseerd op huidige theorieën. Vooral de openingsscène is zeer artistiek (ook al zitten er een paar onjuistheden in) en geeft weer hoe klein wij zijn in het immense universum. Het zou eigenlijk raar zijn om te denken dat we de enigen zijn…
Lees de andere blogs uit deze serie:
> DNA en epigenetica in Gattaca (24-03-2012)
> The Matrix (02-04-2012)
> Aliens (10-04-2012)
> Kunstmatige Intelligentie (23-04-2012)
> The Day After Tomorrow (10-05-2012)
> Contagion (11-06-2012)
> Minority Report (18-06-2012)
> Repo Men (27-06-2012)
> Prometheus (09-07-2012)
> The Machinist (30-07-2012)
> Armageddon (13-08-2012)
> The Hulk (05-09-2012)
