De grootste eer die we hun op 4 mei kunnen bewijzen, is stilstaan bij wat we dankzij hen hebben verworven: vrijheid.
Deze eer werd gedurende de lezing bewezen door de pianist, celliste en violiste van het Orion Ensemble. Hierdoor was de sfeer anders dan gewoonlijk bij het Studium Generale, maar dat paste goed bij het karakter van Dodenherdenking. De muziek en de lezing bewogen, en stemden tot nadenken.
Over wat vrijheid is zei Montesquieu: “Vrijheid is dat je kunt doen wat je moet doen.” Je geweten en de waarheid volgen. Je bent je pas bewust van die vrijheid als ze wordt vervangen door gehoorzaamheid, zoals in de oorlog.
Hoe voorkomen we oorlog, was de vraag in 1945. Een van de dingen is de bereidheid tot verzoening met de vijand –na de Eerste Wereldoorlog was het ontbreken daarvan de reden voor de Tweede. Hoe voorkomen we oorlog? Door het tot wasdom brengen van de democratie, en essentieel daarvoor is onderwijs. Vrijheid en onderwijs zijn wederzijds afhankelijk. Kennis is macht –niet voor niets wil de onderdrukker propagandamedia in handen hebben om de informatisering van het volk te manipuleren. Selectieve berichtgeving leidt tot angst, tot de brandstapel in plaats van dialoog.
Samen met het Orion Ensemble wilde Jan Terlouw in deze lezing niet zo zeer onderwijzen, als wel doen beseffen wat en hoe belangrijk Dodenherdenking is –om 5 mei des te uitbundiger te vieren. Op 4 mei herdenken we iedereen die is gestorven om die vrijheid te verwerven. Vrijheid is niet simpel kunnen doen wat je wilt, een luxe; vrijheid is toegang hebben tot de waarheid en de waarde daarvan is onzegbaar groot.
Wil je deze lezing terug zien en genieten van de muziek van het Orion Ensemble? Klik dan hier.
