Uithofdebat 1: Studeren en de kennissamenleving volgens het kabinet-Rutte

​Dinsdag 20 september presenteert het kabinet het begrotingsbeleid. De gevolgen voor de Nederlandse studenten, universiteiten en hogescholen zijn fors. Vier hogeronderwijsdeskundigen kruisen de degens met elkaar, en met studenten en medewerkers van Hogeschool Utrecht en Universiteit Utrecht. Roept het kabinetsbeleid zegeningen of onheil over studenten en de kennissamenleving af?

Met Sijbolt Noorda (VSNU), onderwijsjournalist Pieter Gerrit Kroeger (ScienceGuide), hoogleraar Roel in 't Veld (o.a. Open Universiteit en Universiteit van Tiburg) en Sebastiaan Hameleers (Interstedelijk Studenten Overleg). Gespreksleiding: Joeri van den Steenhoven (Nederland Kennisland).

In de eerste editie staat de toekomst van de kennissamenleving en studeren in Nederland volgens het kabinet-Rutte centraal. Wat drijft het huidige kabinet op het gebied van hoger onderwijsbeleid, de kwaliteit van studie en diploma, en de toegankelijkheid van het onderwijs? En welke investeringen in het hoger onderwijs zijn nodig om Nederland hoger op de internationale rankings van kenniseconomieën te krijgen?

Het kabinet lijkt te kiezen voor hoger onderwijsinstellingen die zich profileren, voor kleinschaliger en kwalitatief beter onderwijs aan de universiteiten en een (nog) bredere opdracht voor het HBO. De rekening hiervoor komt grotendeels bij de studenten te liggen. Een tweede studie lijkt in de toekomst bovendien voorbehouden te zijn aan een kleine groep welgestelde studenten of aan professionals met een baas die bereid is in het personeel te investeren.

---

Uithofdebat 2: Top, top, top! Maar wat betekent kwaliteit van onderwijs nu echt?

In de recente affaires in het hoger onderwijs rondom de fraude van diploma's (InHolland) en onderzoeksresultaten (Diederik Stapel) werd gewezen op de te hoge prestatiedruk. Studenten mogen zich geen verkeerde vakkenkeuze meer veroorloven, en tegelijk kun je niet om de talloze honnours-colleges en programma's voor excellente studenten heen. Filosofe Martha Nussbaum pleit voor een brede academische vorming met aandacht voor cultuur en burgerschap. Hoe ver reikt de taak van universiteit en hogeschool?

Bij het Uithofdebat op Prinsjesdag stipte Sybolt Noorda (voorzitter VSNU) aan dat onderwijsinstellingen nu zelf aan zet zijn als het erom gaat een definitie te geven van wat kwaliteit is. Niet uitgedrukt in het aantal contacturen of andere cijfertjes, maar als bezield idee van wat jonge mensen moeten leren.

De HU en UU zijn moderne kennisinstellingen waar je met twee brillen naar kunt kijken. Allereerst is er het perspectief van vernieuwing en innovatie op het gebied van onderzoek en onderwijs - dat vaak leidt naar een focus op top, top, top! Maar bestaat er naast kennisoverdracht niet ook de taak om toekomstige professionals, bestuurders en burgers 'op te voeden'? Deze focus leidt tot een visie op een veilige omgeving waar jonge mensen leren zich bewust te zijn van hun rol in de democratische samenleving. Van hoger opgeleiden mag je toch een actieve vorm van burgerschap verwachten, die je echter ook moet leren kennen en toepassen.

Op welke van de rollen moet het hoger onderwijs zich focussen en welke verwachtingen mag de samenleving van hogescholen en universiteiten hebben?

Prof. dr. Dop Bär (opleidingsdirecteur van de master Biomedical Sciences), prof. dr. Wiljan van den Akker (Decaan van de Faculteit Geesteswetenschappen), Tjolina Proost (voorzitter VIDIUS Studentenunie) en Geri Bonhof (voorzitter college van bestuur HU en vice-voorzitter HBO raad) gaan met elkaar en het publiek in gesprek. Mis het niet en praat mee!

In samenwerking met Studium Generale van de Hogeschool Utrecht