We beeldbellen en mailen wat af dezer dagen. Snelle wifi is bijna een eerste levensbehoefte en al onze foto’s gaan naar de ‘cloud’. Al dataverkeer kost energie en veel ook. Wat we soms vergeten is dat ‘cloud’ geen abstracte ruimte is, maar een loods vol computers, die met energie draaiende wordt gehouden en met water wordt gekoeld.
Een deel van die loodsen staat binnenkort in onze achtertuin. In Zeewolde liggen plannen voor de aanbouw van een grootschalig datacentrum voor een – nog anoniem - Amerikaans bedrijf. En Nederland heeft grootsere plannen: tot 2030 zullen er naar verwachting nog zes tot twaalf datacentra voor Amerikaanse multinationals gebouwd worden. Dat plan is niet onomstreden. De datacentra slurpen namelijk energie. “Datacentra Zeewolde vragen twee keer zoveel stroom als Amsterdam”, kopt het NRC afgelopen week. Dat staat haaks op Nederlands duurzame ambities in het kader van de energietransitie.
Botsende belangen
De omgeving rondom wind- en zonneparken is een populaire vestigingslocatie voor grote bedrijven. Door groene energie af te nemen kunnen zij claimen CO2-neutraal diensten te leveren. Volgens de plannen zullen de datacentra in 2030 14 terrawattuur per jaar gebruiken, en daarmee bijna de helft van onze groene energie opslokken. De rekening daarvoor komt terecht bij de Nederlandse burger. Naast gewone belasting betalen alle huishoudens namelijk ook een zogenaamde Opslag Duurzame Energie, ten behoeve van duurzame projecten om de energietransitie mogelijk te maken.
En met die energietransitie gaat het vooralsnog niet hard. “In 2018 had Nederland het kleinste aandeel hernieuwbare energie van alle Europese lidstaten,” vertelt jurist en politicoloog dr. Sanne Akerboom (UU). In 2018 was slechts 7,4% van de in Nederland verbruikte energie groen. De doelstelling in het energieakkoord dit jaar 14% hernieuwbare energie te hebben gaan we in ieder geval niet halen volgens haar. Om die doelstellingen toch te halen, en een Europese boete te voorkomen, koopt Nederland nu tussen de 100 en 200 miljoen euro duurzame energie op uit Denemarken. Een boekhoudkundige truc, die echte maatregelen uit de weg gaat. Voor een echte omslag is een sterke overheid nodig die keuzes durft te maken, zegt Akerboom. Zelfs als dat pijnlijke keuzes zijn.
