Waarneming en interactie

Hoe beïnvloedt onze waarneming onze sociale interactie?
Leestijd 2 minuten — Vr 6 juni 2014

Waar kijk je naar als je met iemand in gesprek bent? Bij communicatie is het niet alleen belangrijk wat de ander zegt, maar ook de gezichtsuitdrukking van de ander. Door vast te stellen wat mensen waarnemen kunnen we verschillen in sociaal gedrag verklaren, bijvoorbeeld bij mensen met autisme, zo vertelde onderzoeker dr. Carlijn van den Boomen tijdens de Expeditie. Zij doet onderzoek naar de ontwikkeling van het babybrein, om zo de invloed van visuele perceptie op sociaal gedrag te verklaren.

Of iemand boos is of blij, is voor de meeste mensen gemakkelijk te interpreteren. Maar dat hebben we moeten ontwikkelen. Zo zien baby's alleen globale contouren zonder details, ze zien gezichten, maar kunnen nog geen emotionele uitdrukkingen herkennen. Die perceptie ontwikkelt zich waardoor de baby steeds sneller en beter gezichtsuitdrukkingen gaat herkennen. Maar die ontwikkeling loopt niet bij iedereen gelijk, sommige mensen gaan te veel details waarnemen, dit belemmert de sociale interactie. Zoals bij een autisme-stoornis. Van Boomen vergelijkt het met een gesprek voeren met iemand die een stukje spinazie tussen zijn tanden heeft: je wilt wel luisteren maar je kan eigenlijk alleen nog maar naar dat stukje spinazie kijken. Door met EEG de hersenactiviteit van babies te meten is vast te stellen dat mensen die autisme ontwikkelen vaak ook teveel details waarnemen, waardoor ze het moeilijker vinden om zich te concentreren in een gesprek.

Door de onwikkeling van waarneming op zeer jonge leeftijd te bestuderen, kunnen we verschillen in gedrag op latere leeftijd verklaren. Met het speerpunt 'Dynamics of youth' leren we dus niet alleen kinderen te begrijpen, maar ook volwassenen.

Meer weten over het speerpunt 'Dynamics of youth'? Programmadirecteur prof. dr. Chantal Kemner ging in gesprek met prof. dr. Paul Schnabel, lees hier het blog.

Illustrator Ronald van der Heide tekende wat er in de Pimp your mind lounge gebeurde. Zie ook het hele beeldverslag.