Valentijnsdag: (valse) romantiek?

Valentijnsdag! De laatste jaren is de liefde een populair thema in de wetenschap.
Leestijd 2 minuten — Ma 14 februari 2011

Neurologen bekijken wat verliefdheid doet in de hersenen en gaan zo ver om liefde en aantrekkingskracht te reduceren tot een spel van de hormonen. Beschrijvingen van 'relaties' tussen dieren spreken tegen dat de mens een slaaf is van zijn hormonen, of moeten dat juist bevestigen. Ondertussen speelt in de cultuur de liefde nog steeds haar oude vertrouwde rol van levensbepalende (soms zelfs –bedreigende) kracht. Zijn er popliedjes die niet over een liefde gaan? Bestaan er films waarin niet wordt gesmacht en boeken zonder een problematische liefdesverhouding? Niet veel.

We zwijmelen allemaal weg bij een film als Alles is liefde en huilen tranen met tuiten bij klassieker Love Story, herkennen ons in het hartzeer van Anna Karenina en gaan mee in de emotionele rollercoaster van Turks fruit. Maar is dat wel goed? Filosoof Jan Drost heeft daar zijn twijfels bij. Romantiek is een doodsvijand van de liefde en van het geluk, zegt hij. Ze tovert allerlei onrealistische beelden voor ogen, zoals dat van een eeuwig leven en eeuwige jeugd. Als je je niet zo laat verblinden door valse verwachtingen die films en boeken voorschotelen, is de kans op geluk veel groter. In een geanimeerd gesprek over de liefde discussieerde Drost hierover met Marinka Copier. Zij was het niet met hem eens. Je kunt onmogelijk spreken van 'echt' en 'vals' stelde zij. Copier is gespecialiseerd in online role playing games.Zulke spellen trekken een virtuele wereld op, waar mensen zich soms dagenlang in bewegen. Is dat nep en dus slecht? Nee, zegt Copier, juist vanwege de grote betekenis die ze hebben in het dagelijks leven kun je die spellen of films niet afdoen als 'vals'. Net als een sentimentele film, die gebruik maakt van alle romantische clichés die bestaan, veel 'echte' betekenis kan hebben.

Klik op onderstaand plaatje om het hele gesprek tussen Jan Drost en Marinka Copier terug te kijken, gehouden op 14 februari 2010 bij Festival Mooie Woorden. Of kijk eens bij het programma Verklaar mij de liefde! dat Studium Generale in 2006 organiseerde.