Oktober is een topmaand om de altostratus undulatus te spotten. De letterlijke vertaling van deze Latijnse wolkennaam is een hoog ('alto') dek met gelaagde (‘stratus’) wolken met een golfpatroon ('undulatus'). Deze wolken zijn in ons land beter bekend onder de naam ribbelwolken. Soms zijn ze echt spectaculair en zien ze eruit als een soort wasbord.
Aan ribbelwolken kun je mooi zien dat de atmosfeer uit verschillende luchtlagen bestaat. Want ze ontstaan op het grensvlak tussen twee luchtlagen. Net als golven op het water: die ontstaan als de wind eroverheen waait. Zo kunnen ook ribbelwolken ontstaan als een luchtlaag met wat hardere wind over een luchtlaag met wat minder wind heen blaast. Ribbelwolken zijn dus eigenlijk een soort golfjes op een luchtlaag waar een andere luchtlaag overheen waait.
Ribbelwolken zijn het vaakst te zien als het vrij rustig weer is, met dunne bewolking. Bij zonsopkomst of zonsondergang kunnen de ribbels spectaculaire kleuren krijgen.
De Utrechtse hoogleraar Marcel Minnaert schreef 80 jaar geleden al over de natuurkunde achter dit fenomeen.
Lees meer (lemma 128)