Als het behoorlijk bewolkt is, maar er zitten zo af en toe wat gaten in de bewolking, dan kun je prachtige lichtstralen uit de wolken tevoorschijn zien komen. We noemen dit jakobsladders, maar ze zijn ook bekend als wolkenstralen, zonneharpen, schemeringsstralen of crepusculaire stralen. Ze zijn het mooist te zien als de lucht vochtig is, bijvoorbeeld voor of na een regenbui.

Een jakobsladder is een optisch fenomeen veroorzaakt door zonlicht dat wordt verstrooid door deeltjes nevel of stof in de lucht. Het stof, de kleine waterdruppeltjes of de waas verstrooit het licht waardoor een bepaald deel van de lucht helderder lijkt. Lichtverstrooiing vindt plaats wanneer een lichtstraal een object met een onvolmaakte vorm raakt en in veel verschillende richtingen wordt omgeleid of gereflecteerd. Meestal hebben de lichtstralen die door de wolk worden verstrooid een blauwe of gele tint. Dit komt door het type deeltje dat het licht verstrooit. Sommige deeltjes zijn selectieve verstrooiers, wat betekent dat wanneer een lichtstraal erop valt, ze de neiging hebben om bepaalde golflengten van dat licht te absorberen en de andere golflengten te verstrooien. Verschillende kleuren licht hebben verschillende golflengtes. Rood, geel en oranje hebben bijvoorbeeld grotere golven dan blauw, paars en groen. Dus als je jakobsladders ziet en de lichtstralen zijn geel, dan kun je zien dat de deeltjes die ze verstrooien, kortere golflengten absorberen en langere golflengten van licht verstrooien.

Het meest bijzondere aan jakobsladders is dat het licht in werkelijkheid parallel is, hoewel het vaak lijkt alsof het licht uit één punt vlak boven de wolken komt. Deze vertekening komt door het perspectief. De jakobsladders zijn namelijk altijd naar je toe gericht en komen dus dichterbij. Door het perspectief lijken ze daardoor onder de wolken uit te waaieren. Maar het zijn dus gewoon rechte parallelle lichtstralen.

De naam jakobsladder verwijst naar een bijbels verhaal over de aartsvader Jakob. Vanwege een ruzie met zijn broer over de familie-erfenis, moet Jakob vluchten. 's Nachts valt hij in slaap op een rots en droomt hij over een ladder of een trap naar de hemel gehuld in gouden licht, waarlangs hij engelen ziet afdalen en omhoog gaan. Ook verschijnt God aan hem. Als Jakob wakker wordt besluit hij dat hij de poort naar de hemel heeft gezien.

Wil jij dit hemelse tafereel met eigen ogen bekijken? De mooiste jakobsladders zie je één tot een paar uur voor zonsondergang.